คลองสนามชัย หรือ
คลองมหาชัย เป็นคลองที่ขุดขึ้นในรัชสมัย
สมเด็จพระสรรเพชญที่ 8แห่ง
กรุงศรีอยุธยา แทนที่คลองโคกขามเดิม ซึ่งมีความคดเคี้ยวอย่างมาก เรียกคลองที่ขุดขึ้นใหม่นี้ว่า คลองพระพุทธเจ้าหลวง
[1] แต่ยังไม่ทันแล้วเสร็จก็สวรรคตไปก่อน ต่อมา
สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวท้ายสระได้โปรดเกล้าให้พระราชสงครามเป็นนายกอง เกณฑ์คนจากหัวเมืองปักษ์ใต้มาขุดต่อ หัวเมืองปักษ์ใต้ในสมัยนั้น หมายถึงหัวเมืองที่อยู่ทางใต้ของกรุงศรีอยุธยา เช่น เมืองสาครบุรี สามโคก ราชบุรี ธนบุรี นนทบุรี เพชรบุรี
[2] ใช้เวลาขุดสองเดือนจึงแล้วเสร็จ จุดเริ่มต้นของคลองอยู่ต่อจาก
คลองด่าน บริเวณแยก
คลองบางขุนเทียน ใน
เขตจอมทอง แล้วไปออก
แม่น้ำท่าจีนที่ อำเภอเมือง
จังหวัดสมุทรสาคร ตัวคลองลึก 6 ศอก และกว้าง 7 วา ใช้ในการคมนาคมขนส่ง และทำสงคราม และยังมีชาวต่างชาติใช้เส้นทางนี้ไปกรุงศรีอยุธยาโดยไม่ต้องผ่านเข้าทาง
แม่น้ำเจ้าพระยาอีกด้วย ผลสืบเนื่องที่สำคัญคือการบุกเบิกพื้นที่สองฝั่งคลองมาใช้ในการเกษตรอย่างกว้างขวาง นับเป็นผลงานสำคัญในรัชกาลนี้ นอกจากนั้นแล้ว ในปี
พ.ศ. 2352 คลองสายนี้เป็นเส้นทางที่
สมเด็จกรมพระราชวังบวรมหาเสนานุรักษ์ ทรงใช้ยกทัพไปปราบ
พม่าที่เมือง
ถลางและเมือง
ชุมพรอีกด้วย
[3] ปัจจุบันคลองสนามชัยเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญใน
กรุงเทพมหานคร และ
จ.สมุทรสาครคลองมหาชัยนี้ยังเป็นที่มาของชื่อเรียก
จังหวัดสมุทรสาครที่นิยมอีกด้วย เนื่องจากตัวเมืองตั้งอยู่ที่บริเวณปากคลองมหาชัยพอดี
[4] ในปัจจุบันนิยมเรียกคลองนี้ว่าคลองมหาชัย ในจ.สมุทรสาคร และเรียกคลองสนามชัย ในฝั่งธนบุรี โดยทั่วไปไม่ได้เจาะจงว่าบริเวณใดเป็นจุดเริ่มต้นคลองสนามชัย แต่จะถือกันว่าคลองสนามชัยและคลองด่านเป็นคลองเดียวกันในละแวกนั้น ในเขตจอมทองจึงเรียกคลองนี้ทั้งคลองสนามชัย และคลองด่าน