ช่วงจักรวรรดินิยม

การติดต่อกับชาติตะวันตกที่เสื่อมถอยลงนับตั้งแต่สมเด็จพระเพทราชาประหารชีวิตคอนสแตนติน ฟอลคอน ตอนปลายรัชสมัยกรุงศรีอยุธยา ได้กลับมาเริ่มต้นอีกครั้งในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งได้ส่งเฮนรี เบอร์นี เป็นทูตเข้ามาจะขอทำสนธิสัญญากับไทย ในช่วงแรกรัฐบาลยังบ่ายเบี่ยงอยู่ แต่เมื่ออังกฤษรบชนะพม่าได้ ทำให้รัฐบาลไทยเริ่มเกรงกลัวแสนยานุภาพทางทหารของอังกฤษ[1] จำต้องลงนามในสนธิสัญญาเบอร์นีโดยไม่เต็มใจ แต่หลังจากที่ทำสนธิสัญญากับสหรัฐอเมริกาแล้วก็ไม่ยอมให้มีการแก้ไขสนธิสัญญาอีก เกิดความตึงเครียดเพิ่มมากขึ้นจนเกือบจะปะทุเป็นสงครามขึ้น[2]

พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงตระหนักถึงภัยคุกคามจากชาติตะวันตกหากไม่ยอมผ่อนปรนยอมทำตามข้อเรียกร้อง จึงทรงให้จอห์น เบาว์ริง เข้ามาทำสนธิสัญญาเบาว์ริงกับไทย ซึ่งนับเป็นการสูญเสียอิสรภาพทางการศาลและศุลกากร เนื่องจากการให้สิทธิสภาพนอกอาณาเขตและการกำหนดภาษีศุลกากรที่ชัดเจน ผลจากสนธิสัญญาดังกล่าวยังเป็นการตัดสัมพันธไมตรีกับจีนอย่างเด็ดขาด ทั้งที่พระมหากษัตริย์รัชกาลก่อน ๆ ทรงพยายามรักษาไว้เสมอมา[3]

ช่วงสงครามเย็น

ช่วงหลังสงครามเย็น

ลำดับเหตุการณ์การสถาปนาความสัมพันธ์