คาโตเบลพาส (จากคำกรีก καταβλέπω คาตา-วเลโป) เป็นสิ่งมีชีวิตในตำนานจากเอธิโอเปีย ถูกบันทึกไว้ครั้งแรกโดยกาอิอุส แซกุนดุส และครั้งสุดท้ายโดยคลาอุดิอุส อาเอลิอานุส โดยถูกบันทึกไว้ว่าเป็นสัตว์ขนาดกลาง มีลำตัวเป็นกระบือและมีหัวเป็นหมูป่า มีตาแดงก่ำเลือด มีคิ้วยาวดก มีแผ่นหลังเป็นเกล็ด และคอมักจะห้อยตกอยู่เสมอเนื่องจากหัวที่หนัก กินพืชที่มีพิษเป็นอาหารทำให้มีลมหายใจที่เป็นพิษด้วยคาโตเบลพาสยังปรากฏในงานเขียนมากมาย หนึ่งในนั้นคือบันทึกของเลโอนาร์โด ดา วินชี ซึ่งบันทึกไว้ว่ามันถูกพบในเอธิโอเปียใกล้กับไนกรีคาโป เป็นสัตว์ที่มีขนาดไม่ใหญ่มากและเป็นสัตว์ที่ทุกส่วนเฉื่อยชา หัวมีขนาดใหญ่มากทำให้เคลื่อนไหวลำบากและหัวมักจะทอดตกลงไปเกือบจรดพื้นดินเสมอ ไม่เช่นนั้นจะเป็นปัญหาต่อมนุษย์มาก เนื่องจากหากผู้ใดจ้องตามันแล้วจะตายในทันที