จักรพรรดิอะเลคซันดร์ที่ 2 แห่งรัสเซีย (รัสเซีย: Алекса́ндр II Никола́евич, อักษรโรมัน: Aleksandr II Nikolayevich, [ɐlʲɪˈksandr ftɐˈroj nʲɪkɐˈlajɪvʲɪtɕ]; 29 เมษายน พ.ศ. 2361 - 13 มีนาคม พ.ศ. 2424) ทรงเป็นจักรพรรดิแห่งจักรวรรดิรัสเซีย ครองราชย์ตั้งแต่วันที่ 2 มีนาคม พ.ศ. 2398 เป็นพระราชโอรสของ จักรพรรดินีโคลัสที่ 1 แห่งรัสเซีย ทรงได้รับสมัญญานามว่า จักรพรรดินักปฏิรูป เนื่องจากการปฏิรูปหลายๆ อย่างซึ่งทำให้ประเทศทำให้ถูกต้องตามสมัย หลายด้านอย่างเช่น การปฏิรูปด้านการศึกษา การปฏิรูปด้านทหาร การปฏิรูปด้านการคมนาคม และการปลดปล่อยทาส พระองค์เสด็จสวรรคตเนื่องจากถูกลอบปลงพระชนม์เมื่อวันที่ 13 มีนาคม พ.ศ. 2424 นอกจากนี้พระองค์ยังดำรงพระอิสริยยศพระมหากษัตริย์แห่งโปแลนด์และแกรนด์ดยุคแห่งฟินแลนด์ด้วย