แกรนด์ดัชเชสมาเรีย อเล็กซานดรอฟนาแห่งรัสเซีย (ต่อมาเป็น ดัชเชสแห่งเอดินเบอระ และ ดัชเชสแห่งแซ็กซ์-โคบูร์กและก็อตธา) (อังกฤษ: Grand Duchess Maria Alexandrovna of Russia, Duchess of Edinburgh and Duchess of Saxe-Coburg and Gotha) ประสูติเมื่อ 17 ตุลาคม พ.ศ. 2396 ที่ ซากอย เซโล จักรวรรดิรัสเซีย เป็นพระราชธิดาในสมเด็จพระจักรพรรดิอเล็กซานเดอร์ที่ 2 แห่งรัสเซีย และพระจักรพรรดินีมาเรีย อเล็กซานดรอฟนาแห่งรัสเซีย ต่อมาได้อภิเษกสมรสกับเจ้าฟ้าชายอัลเฟรด ดยุคแห่งเอดินเบอระ พระราชโอรสองค์ที่ 2 ในสมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรียแห่งสหราชอาณาจักร และเจ้าฟ้าชายอัลเบิร์ตแห่งแซ็กซ์-โคบูร์กและโกธา เมื่อวันที่ 23 มกราคม พ.ศ. 2417 ณ พระราชวังฤดูหนาว กรุงเซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก จักรวรรดิรัสเซีย ต่อมาได้สิ้นพระชนม์ในเดือนตุลาคม พ.ศ. 2463 ที่เมืองซูริค ประเทศสวิสเซอร์แลนด์ รวมพระชนมายุ 67 พรรษา