จังหวัดธัญญบุรี[1] บ้างสะกดว่า ธัญญบูรี หรือ ธัญญะบุรี[2] เป็นเขตการปกครองส่วนภูมิภาคในระดับจังหวัดของประเทศไทยในอดีต ที่เกิดขึ้นหลังการพัฒนาที่ดินของ บริษัท ขุดคลองแลคูนาสยาม จำกัด ถือเป็นการพัฒนาที่ดินขนาดใหญ่แห่งแรกของไทย และมีการประกาศใช้โฉนดที่ดินเป็นเอกสารสิทธิ์แห่งแรกของมณฑลกรุงเทพอันเป็นรากฐานพระราชบัญญัติโฉนดที่ดิน พ.ศ. 2451[3] พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงตั้งพื้นที่ดังกล่าวให้เป็นเมืองนามว่า "ธัญญบุรี" คือ "เมืองข้าว" และทรงตั้ง "เมืองมีนบุรี" คือ "เมืองปลา" ให้เป็นเมืองคู่กันแต่หลังดำรงสถานะเป็นจังหวัดได้เพียง 31 ปี จังหวัดธัญญบุรีได้ถูกยุบรวมเข้ากับจังหวัดปทุมธานี เมื่อวันที่ 21 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2474[1] เนื่องจากปัญหาเศรษฐกิจตกต่ำอันเป็นผลพวงมาจากสงครามโลกครั้งที่ 1 ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของจังหวัดปทุมธานี และบางส่วนของเขตสายไหม กรุงเทพมหานคร[4]