ชะนีแก้มขาว (
อังกฤษ: White-cheeked gibbon, Northern white-cheeked gibbon,
ชื่อวิทยาศาสตร์: Nomascus leucogenys) เป็น
ชะนีชนิดหนึ่งมีลักษณะที่แตกต่างกันชัดเจนระหว่าง
ตัวผู้และ
ตัวเมีย กล่าวคือ ตัวผู้จะมีขน
สีดำตลอดทั้งลำตัว ยกเว้นบริเวณแก้มซึ่งจะมี
สีขาวเด่นชัด ส่วนตัวเมียนั้นจะมีขน
สีเหลืองอ่อนหรือสีครีมตลอดทั้งลำตัว ยกเว้นบริเวณกระหม่อมหรือกลางศีรษะซึ่งมีสีดำขนาดเมื่อโตเต็มที่มีความยาวลำตัวตั้งแต่ศีรษะ 45-63 เซนติเมตร น้ำหนักตัวผู้ประมาณ 5.6 กิโลกรัม ขณะที่ตัวเมีย 5.8 กิโลกรัมมีการกระจายพันธุ์ใน
ป่าดิบชื้นของทางตอนเหนือของ
ลาวติดต่อกับพรมแดน
เวียดนาม และ
จีนมีพฤติกรรมและนิเวศวิทยาอยู่รวมกันเป็นฝูงขนาดเล็ก ๆ บนต้นไม้สูง ซึ่งในฝูงจะเป็น
ครอบครัวกัน ประกอบไปด้วยตัวผู้จ่าฝูง 1 ตัว ตัวเมีย 1 ตัว และลูก ๆ อีก 2-3 ตัว จะมีอาณาเขตครอบครองเป็นของตัวเอง และมักจะส่งเสียงร้องที่สอดประสานกันระหว่างตัวผู้และตัวเมีย ขณะที่ห้อยโหนไปกับกิ่งไม้ โดยที่ตัวผู้จะมีเสียงร้องที่สลับซับซ้อนกว่า
[2]ประชากรชะนีแก้มขาวในจีน เดิมเคยเหลือเพียง 60 ตัวเท่านั้น ก่อนที่จะมีการอนุรักษ์ ซึ่งปัจจุบันได้มีจำนวนเพิ่มขึ้นแล้ว
[3]