ในเดือนธันวาคม พ.ศ. 2562 เกิดการระบาดของโรคปอดบวมในนครอู่ฮั่น ไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ซึ่งภายหลังระบุว่าเป็น SARS-CoV-2 ได้รับการยืนยันในวันที่ 2 มกราคม 2563 ว่าเป็นสาเหตุในคนไข้ 41 รายแรกที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลด้วยโรคปอดบวม โดย 2 ใน 3 ของผู้ป่วยติดเชื้อโดยตรงจากตลาด[1][6][28][29] เนื่องจากไวรัสโคโรนา (เช่น SARS-CoV และ MERS-CoV) ส่วนใหญ่แพร่ระบาดในสัตว์ต่าง ๆ และมีการตั้งสมมุติฐานความเชื่อมโยงระหว่างการระบาดของโรคปอดบวมกับตลาด จึงสันนิษฐานว่าไวรัสอาจถ่ายทอดจากสัตว์สู่คน (โรครับจากสัตว์)[30][31]

ในขั้นต้น ค้างคาวได้รับการระบุว่าเป็นแหล่งที่มาของไวรัส แม้ว่าจะยังไม่ชัดเจนว่าค้างคาวถูกนำมาจำหน่ายที่นั่นหรือไม่[32][33][34][35] การศึกษาในภายหลังได้ตั้งสมมติฐานว่าตัวลิ่นอาจเป็นตัวกลางของไวรัสที่มีต้นกำเนิดจากค้างคาว ซึ่งคล้ายกับความสัมพันธ์ระหว่าง SARS-CoV และชะมด[36][37] การวิเคราะห์สายวิวัฒนาการบ่งชี้ว่าตัวลิ่นมีศักยภาพเป็นแหล่งรังโรคมากกว่าจะเป็นพาหะตัวกลางของ SARS-CoV-2 แม้ว่าจะมีฉันทามติทางวิทยาศาสตร์ว่าค้างคาวเป็นแหล่งที่มาของไวรัสโคโรนามากที่สุด แต่จากการวิเคราะห์สายวิวัฒนาการ SARS-CoV-2 มีต้นกำเนิดมาจากลิ่น แล้วข้ามกลับไปหาค้างคาวแล้วจึงแพร่ไปยังมนุษย์ ดังนั้น กลุ่มเฉพาะของค้างคาวจึงมีแนวโน้มที่จะเป็นพาหะตัวกลางสำหรับ SARS-CoV-2 มากกว่าตัวลิ่น ในขณะที่วิวัฒนาการของสายพันธุ์ไวรัสบรรพบุรุษในค้างคาวเป็นแหล่งของไวรัสโคโรนาทั่วไป[38]

แม้ว่าตลาดจะมีบทบาทในการแพร่ระบาด แต่ก็ยังไม่ชัดเจนว่าการระบาดของไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่เริ่มต้นในตลาดหรือไม่[39][40] เมื่อวันที่ 1 ธันวาคม พ.ศ. 2562 ผู้ป่วยแรกสุดซึ่งถูกรายงานเป็นบุคคลที่ไม่ได้เกี่ยวข้องกับตลาดหรือสัมผัสกับผู้ป่วยที่เหลืออีก 40 คน[6][41][42] บทความจากนักวิจัยชาวจีนกลุ่มใหญ่จากหลายสถาบันที่ตีพิมพ์ในวารสารThe Lancet ได้เสนอรายละเอียดเกี่ยวกับผู้ป่วยในโรงพยาบาล 41 คนแรกที่ยืนยันการติดเชื้อ SARS-CoV-2[42] โดยข้อมูลของพวกเขาแสดงให้เห็นว่า 13 จากทั้งหมด 41 คนที่พบเชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ไม่มีความเชื่อมโยงกับตลาด ซึ่งเป็นตัวเลขที่มีนัยสำคัญตามการวิเคราะห์ของ แดเนียล ลูซีย์ (Daniel R. Lucey) ผู้เชี่ยวชาญด้านโรคติดเชื้อ[6][41][42] ในการตีพิมพ์ในภายหลัง The Lancet รายงานว่าใน 99 คนแรกที่ยืนยันว่าติดเชื้อไวรัสก่อโรคโควิด-19 ในโรงพยาบาลอู่ฮั่นจินหยินถัน (武汉市金银潭医院) ระหว่างวันที่ 1 ถึง 20 มกราคม พ.ศ. 2563 นั้น 49 คนมีประวัติสัมผัสกับตลาด อย่างไรก็ตาม สิ่งพิมพ์ดังกล่าวไม่ได้ให้ความเห็นว่าตลาดเป็นแหล่งกำเนิดหรือเป็นเพียงตัวเชื่อมสำคัญในการระบาด[43]

ในความพยายามที่จะค้นพบต้นกำเนิดของไวรัส SARS-CoV-2 ได้มีการเก็บตัวอย่างจากสัตว์ในตลาดระหว่างวันที่ 1 ถึง 12 มกราคม พ.ศ. 2563[13] ในปลายเดือนมกราคม 2563 ศูนย์ควบคุมและป้องกันโรคแห่งประเทศจีนเปิดเผยว่าพบไวรัสใน 33 ตัวอย่างจาก 585 ตัวอย่างสิ่งแวดล้อมที่เก็บรวบรวม[9][44][45] โดย 31 ตัวอย่างถูกพบโดยเฉพาะว่ามาจากพื้นที่ตลาดที่มีการจำหน่ายสัตว์ป่า นี่เป็นอีกตัวบ่งชี้ถึงบทบาทของตลาด แต่การระบุแหล่งที่มาของการแพร่ระบาดยังไม่เป็นที่แน่ชัด[39][40][46] รายงานที่เผยแพร่เมื่อวันที่ 24 มกราคม พ.ศ. 2563 ระบุว่าตลาดไม่เกี่ยวข้องกับกรณีผู้ป่วยโควิด-19 นอกประเทศจีน[47]

ในเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2563 เกา ฝู (高福) ผู้อำนวยการศูนย์ควบคุมและป้องกันโรคแห่งประเทศจีน กล่าวว่า ตัวอย่างสัตว์ที่รวบรวมจากตลาดอาหารทะเลมีผลตรวจสำหรับไวรัสเป็นลบ ซึ่งบ่งชี้ว่าตลาดดังกล่าวเป็นพื้นที่ของเหตุการณ์ซูเปอร์สเปรดเดอร์ในช่วงแรก แต่ไม่ใช่บริเวณที่เกิดการแพร่ระบาดครั้งแรก[48]

เมื่อวันที่ 11 ธันวาคม พ.ศ. 2563 สำนักข่าวรอยเตอร์ รายงานว่าตลาดยังว่างเปล่าและถูกปิดกั้น[49]

เมื่อวันที่ 31 มกราคม พ.ศ. 2564 ทีมนักวิทยาศาสตร์ที่นำโดยองค์การอนามัยโลกได้เข้าตรวจสอบตลาดสดเพื่อสืบหาต้นกำเนิดของโควิด-19[50] การสืบสวนของ WHO ระบุว่าแม้จะมีกรณีคลัสเตอร์ในช่วงเริ่มต้นของการระบาดและพบพื้นผิวที่ปนเปื้อนบางส่วน แต่ก็ไม่พบสัตว์ที่ติดเชื้อ สรุปได้ว่าการแพร่ระบาดจากคนสู่คนในตลาดมีแนวโน้มสูง โดยที่ยังไม่ทราบแหล่งที่มา[51]

ผลกระทบ

การปิดตลาด

เมื่อวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2563 การตอบสนองต่อการระบาดครั้งแรกของกลุ่มผู้ป่วยโรคปอดบวม เจ้าหน้าที่สาธารณสุขได้ทำการปิดตลาดเพื่อดำเนินการสอบสวน ทำความสะอาด และฆ่าเชื้อสถานที่[1][31]

การห้ามค้าสัตว์ป่า

นักสิ่งแวดล้อมชาวจีน, นักวิจัย และสื่อของรัฐเรียกร้องให้มีกฎระเบียบที่เข้มงวดมากขึ้นสำหรับการค้าสัตว์แปลก ๆ ในตลาดสด[52] ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2546 นักวิทยาศาสตร์ชาวจีนหลายคนเรียกร้องให้ห้ามการค้าสัตว์ป่า[26][53][54]

วันที่ 22 มกราคม พ.ศ. 2563 มีการประกาศห้ามขายผลิตภัณฑ์จากสัตว์ป่าทั้งหมดในนครอู่ฮั่น[55] ในเดือนพฤษภาคม 2563 เมืองสั่งห้ามการรับประทานสัตว์ป่าและจำกัดการล่าสัตว์และการเพาะเลี้ยงสัตว์ป่า[56]

เมื่อวันที่ 24 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2563 รัฐบาลจีนได้ประกาศห้ามการค้าและการบริโภคสัตว์ป่าทั่วประเทศจีน[57][58] ท่ามกลางกระแสวิพากษ์วิจารณ์อุตสาหกรรมค้าสัตว์ป่าภายในประเทศ[59][60][61][62] อย่างไรก็ตามตามรายงานของเดอะนิวยอร์กไทมส์ การห้ามไม่ครอบคลุมการบริโภคผลิตภัณฑ์จากสัตว์ป่าในการแพทย์แผนจีน[63]