ตัวแปรการผลิต (อังกฤษ: Factors of production) ทรัพยากร หรือวัตถุขาเข้า ในเชิงเศรษฐศาสตร์หมายถึงสิ่งที่ใช้ในกระบวนการผลิตเพื่อให้ได้มาซึ่งวัตถุขาออก – เช่น สินค้าสำเร็จรูปหรือบริการต่าง ๆ โดยภายใต้ความสัมพันธ์ที่เรียกว่าฟังก์ชันการผลิตนั้น ปริมาณของวัตถุขาเข้าที่นำมาใช้ ทำหน้าที่เป็นตัวชี้วัดถึงปริมาณวัตถุขาออก ตัวแปรการผลิตหรือทรัพยากรพื้นฐานมีอยู่ 3 รายการ ได้แก่ ที่ดิน แรงงาน และทุน ตัวแปรเหล่านี้มักเรียกกันว่า “สินค้าชั้นกลาง หรือบริการชั้นกลาง” เพื่อให้มีความหมายแตกต่างจากสินค้าหรือบริการที่ผู้บริโภคซื้อหา ที่มักเรียกกันว่า “สินค้าอุปโภคบริโภค”นอกจากนี้ตัวแปรการผลิตยังแบ่งออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่ตัวแปรการผลิตขั้นปฐมภูมิ และทุติยภูมิ ตัวแปรขั้นปฐมภูมิได้แก่ที่ดิน แรงงาน และทุน ส่วนวัตถุดิบและพลังงานนับเป็นตัวแปรขั้นทุติยภูมิในเศรษฐศาสตร์คลาสสิค เนื่องจากสิ่งเหล่านี้ถือเป็นผลิตผลจากที่ดิน แรงงาน และทุนอีกทอดหนึ่ง ดังนั้นตัวแปรขั้นปฐมภูมิถือเป็นเป็นปัจจัยที่สนับสนุนการผลิต แต่มิได้เป็นส่วนหนึ่งของการผลิต (เมื่อเทียบกับวัตถุดิบ) ตลอดจนมิได้ถูกแปรรูปอย่างมีนัยยะสำคัญในกระบวนการผลิตดังกล่าว (เมื่อเทียบกับพลังงานที่ถูกใช้ไปเพื่อขับเคลื่อนเครื่องจักร) ที่ดินมิได้หมายถึงทำเลที่ใช้ในการผลิตเท่านั้น แต่รวมถึงทรัพยากรธรรมชาติที่ปรากฏอยู่ทั้งบนดินและใต้ดิน นิยามภายหลังของตัวแปรการผลิตยังมีการแยกข้อแตกต่างระหว่างทุนมนุษย์ (องค์ความรู้สะสมในพลังแรงงาน) ออกจากตัวแรงงานอีกด้วย[1] ในบางกรณีกิจการวิสาหกิจอาจนับเป็นตัวแปรการผลิต[2] ส่วนความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีบางกรณีก็ถือเป็นตัวแปรการผลิตเช่นกัน[3] เพราะฉะนั้น จำนวนและนิยามของตัวแปรการผลิตอาจมีแตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับความมุ่งหมายของทฤษฎี หลักฐานเชิงประจักษ์ หรือสำนักคิดทางเศรษฐศาสตร์[4]