ตานะฮ์ลต (
อินโดนีเซีย: Tanah Lot) เป็นหินลักษณะคล้ายเกาะที่เกิดจากการก่อตัวของหินที่ยื่นออกจาก
เกาะบาหลี ประเทศอินโดนีเซีย บนเกาะตานะฮ์ลตเป็นที่ตั้งของ
ปูรา (
โบสถ์พราหมณ์แบบ
บาหลี) ที่สำคัญของ
ชาวบาหลี เรียกว่า
ปูราตานะฮ์ลต (Pura Tanah Lot) ซึ่งในปัจจุบันเป็นสถานที่ท่องเที่ยวสำคัญของเกาะบาหลี
[1]คำว่า ตานะฮ์ลต (Tanah Lot) แปลว่า "ผืนดิน (ที่อยู่ใน) ทะเล"
[2] หินตานะฮ์ลตเกิดจากการกัดเซาะด้วยน้ำทะเลเป็นเวลาหลายปี จึงมีลักษณะคล้ายเกาะในทะเล ห่างไปไม่ไกลเป็นที่ตั้งของปูราบาตูโบ-ลง (Pura Batu Bolong) ซึ่งตั้งอยู่บนหินที่ถูกกัดเซาะเป็นเหมือนโค้งสะพานเชื่อกันว่าปูราตานะฮ์ลตสร้างขึ้นในคริสต์ศตวรรษที่ 16 โดยดัง ฮยัง นีราร์ทา (Dang Hyang Nirartha) หลังท่านได้เดินทางผ่านมาเห็นกับตานะฮ์ลต ท่านได้ตัดสินใจมาอยู่อาศัยและพักผ่อนที่นี่ และได้ชักชวนกับชาวประมงในพื้นที่สร้างศาลเจ้าเพื่อบูชาเทพแห่งท้องทะเลของบาหลีขึ้นมา
[3] เทพประจำตานะฮ์ลตคือ เดวาบารูนา (Dewa Baruna; เทวพรุณ) หรือ บาตาราเซอการา (Bhatara Segara; ภารัตสาคร) เทพแห่งทะเลหรือวิญญาณแห่งทะเล ส่วนนีราร์ทาผู้ก่อสร้างปูราก็ได้รับการบูชาที่นี่เช่นกัน
[4]ปัจจุบัน ปูราตานะฮ์ลตเป็นหนึ่งในปูราเจ็ดแห่งกลางทะเลของบาหลี บริเวณที่ฐานของเกาะเต็มไปด้วย
งูทะเลพิษ ซึ่งเชื่อกันว่าเป็นทวารบาลของปูรา อันเป็นลูกหลานของงูยักษ์ที่เกิดมาจากเซอเล็นดัง (สายสะพายแบบพื้นเมืองอินโดนีเซีย) ของนีราร์ทาเมื่อครั้งท่านสร้างปูราแห่งนี้ราวปี ค.ศ. 1980 หน้าผาของปูราเริ่มทลายลงมาบางส่วน และเกาะเริ่มเกิดการทรุดตัวอย่างหนัก
[5] รัฐบาลญี่ปุ่นในขณะนั้นจึงได้ให้รัฐบาลอินโดนีเซียกู้ยืมเงินจำนวน 800 พันล้าน
รูปียะฮ์ (ประมาณ 130 ล้าน
ดอลลาร์สหรัฐ[6] หรือ 4 พันล้าน
บาทไทย)
[7] ในปัจจุบัน กว่าหนึ่งในสามของเกาะตานะฮ์ลตสร้างขึ้นด้วยหินสังเคราะห์ที่ตกแต่งจนเหมือนและกลมกลืนไปกับหินธรรมชาติ