อดีต เมื่อ พ.ศ. 2428 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ทรงพระกรุณาธิคุณ โปรดเกล้าฯให้พลตรีพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม เป็นแม่ทัพใหญ่ฝ่ายใต้นำกองทัพไทยปราปรามพวกฮ่อซึ่งก่อความไม่สงบในเขตมณฑลลาวพวนบริเวณล้านช้าง หลังจากที่ได้ปราบพวกฮ่อเป็นที่เรียบร้อยได้เกิดกรณีพิพาท ร.ศ.122 (พ.ศ. 2436) ระหว่างไทยกับฝรั่งเศสขึ้นโดยมีหลักการว่าไม่ให้ไทยมีกำลังทหาร ภายในรัศมี 25 กิโลเมตร บนฝั่งขวาฟากตะวันตกของแม่น้ำโขง กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคมจึงได้ทรงย้ายกองบัญชาการมณฑลลาวพวน ซึ่งตึ้งอยู่ที่จังหวัดหนองคาย มาทางใต้ ไปถึงบ้านเดื่อหมากแข้ง เมื่อวันที่ 18 มกราคม 2436 ซึ่งพระองค์ท่านเห็นเป็นชัยภูมิที่เหมาะสม และบริเวณนี้มีบ้านร้างเรียกว่า บ้านหมากแข้ง เพราะมีต้นหมากแข้ง (มะเขือพวง) ใหญ่ต้นหนึ่ง บริเวณใกล้เคียงที่สร้างวังของกรมหมื่นประจักษ์ศิลปาคม ซึ่งปัจจุบันเป็นวัดมัชฌิมาวาส มีโนนอยู่แห่งหนึ่ง ชาวบ้านเรียกว่า "โนนหมากแข้ง" มีเจดีย์ศิลาแดง มีสัณฐานดังกรงนกเขาตั้งอยู่ที่โน้นเป็นเจดีย์ก่อคร่อมตอหมากแข้งใหญ่ นัยว่ามีต้นหมากแข้งขนาดใหญ่ต้นหนึ่งจึงมาเป็นชื่อตำบลในปัจจุบัน