ทนงศักดิ์เกิดเมื่อวันที่ 9 กันยายน พ.ศ. 2504 ที่โรงพยาบาลหัวเฉียว เป็นบุตรคนที่สองจากทั้งหมดห้าคนของเทียนเพชร หาทรัพย์ กับเกี๋ยว แซ่ม๊า[1] จบการศึกษาจากโรงเรียนบำรุงรักษาและโรงเรียนไตรมิตรวิทยาลัย เข้าสู่วงการบันเทิงเมื่อปี พ.ศ. 2525 ขณะเรียนอยู่ชั้นปีที่ 2 คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง จากการชักชวนของศุภักษร ผู้กำกับภาพยนตร์ชื่อดังในขณะนั้น

ชีวิตครอบครัวสมรสครั้งแรกกับปานฤดี ศุภทรัพย์มีบุตรสามคน โดยภรรยาได้เสียชีวิตไปแล้วตั้งแต่ต้นปี พ.ศ. 2549 ด้วยโรคมะเร็ง จึงต้องรับภาระเลี้ยงลูกเพียงคนเดียวนับแต่นั้นเป็นต่อมา[2] วันที่ 9 กรกฎาคม 2559 เขาได้สมรสอีกหนกับชลธิชา ล้ำเลิศยุทธศิลป์[3][4] หลังคบหากัน 4 ปี[1]