ท้าววิรูปักษ์[1] เป็นหนึ่งในสี่จาตุมหาราชผู้ปกครองทิศตะวันตก และเป็นเทพเจ้าแห่งนาคทั้งปวง ในเทวตำนานยุคต้นทรงดำรงตำแหน่งท้าวสักกะ นอกจากนี้ยังมีกล่าวถึงในขันธปริตร (โบราณเรียกพระปริตรกันงู) บทสวดเจ็ดตำนาน สวดเพื่อให้สวัสดิภาพจากพวกสัตว์มีพิษทั้งหลาย เพราะท้าวมหาราชพระองค์นี้ทรงมีนาคเป็นบริวาร