ประวัติความเป็นมาของธงดวงเดือน ของ ธงชาติลาว

เจ้าเพชรราช (ฉลองพระองค์สีขาว) ผู้ก่อตั้งลาวอิสระ ขณะเสด็จเยือนฐานที่มั่นของแนวลาวรักชาติ แขวงหัวพัน และเยี่ยมเจ้าสุภานุวงศ์ (ทางขวาของเจ้าเพชรราช)
ภาพจากนิตยสารศิลปวัฒนธรรม ปีที่ 26 ฉบับที่ 10 ประจำเดือนสิงหาคม ค.ศ. 2005

ในอดีตช่วงปี ค.ศ. 1945 นั้น ภายหลังจากญี่ปุ่นยอมแพ้สงครามโลกครั้งที่ 2 แล้ว ขบวนการลาวอิสระได้เรียกร้องเอกราช ประกาศให้ประเทศลาวเป็นเอกราชจากฝรั่งเศสและประกาศจัดตั้งรัฐบาลลาวอิสระ โดยใช้ธงดวงเดือนนี้เป็นสัญลักษณ์ในการเคลื่อนไหวเรียกร้อง เมื่อได้มีการจัดตั้งรัฐบาลที่บริหารโดยเจ้าเพชรราช หรือ "รัฐบาลลาวอิสระ" ก็ได้ประกาศใช้ธงดวงเดือนอย่างเป็นทางการเป็นครั้งแรก

เมื่อ 6 เดือนให้หลังด้วยการสนับสนุนของสมเด็จพระเจ้าศรีสว่างวงศ์ที่ทรงนิยมฝรั่งเศสทำให้ฝรั่งเศสกลับเข้ามาปกครองลาวซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของอินโดจีนฝรั่งเศสและล้มรัฐบาลลาวอิสระลง (ได้ให้เอกราชแก่ลาวภายหลังในปี ค.ศ. 1955 ลาวจึงปกครองตนเองต้วยระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข) จึงได้ใช้ธงรูปช้างเอราวัณ 3 เศียรสีขาวยืนอยูบนแท่น 5 ชั้นภายใต้พระมหาเศวตฉัตร 9 ชั้น

ส่วนธงดวงเดือนก็ได้ถูกนำมาใช้เป็นสัญลักษณ์ของขบวนการปะเทดลาวแทน ซึ่งขบวนการนี้จัดตั้งโดยผู้นำขบวนการลาวอิสระส่วนหนึ่งที่นิยมแนวคิดทางการเมืองฝ่ายซ้าย ภายใต้การนำของเจ้าสุภานุวงศ์

เมื่อขบวนการปะเทดลาวเคลื่อนไหวปลดปล่อยลาว ล้มล้างรัฐบาลระบอบกษัตริย์ และจัดตั้งรัฐบาลพรรคคอมมิวนิสต์ปกครองประเทศสำเร็จ ธงนี้ก็ได้รับการยอมรับให้เป็นธงชาติของลาวอีกครั้ง ในฐานะสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาวอย่างเป็นทางการในวันที่ 2 ธันวาคม ค.ศ. 1975