ธรรมจักรในพุทธศาสนา ของ ธรรมจักร

ธรรมจักรแปดซี่จะใช้ในพุทธศาสนาเท่านั้น โดยซี่ทั้งแปดจะหมายถือ มรรคแปดซึ่งเป็นหนทางสู่การบรรลุ โดยความหมายอื่นที่มีการเอ่ยถึงคือ:

  • รูปทรงวงกลม (จักร) แทนความสมบูรณ์แบบของพระธรรม
  • แกนกลางแทนคำสอนซึ่งเป็นแก่นของการฝึกเพื่อนิพพาน
  • ขอบที่เชื่อมซี่ของธรรมจักรไว้จะหมายถึงความสมถะ มั่นคงยึดถือทุกสิ่งไว้ด้วยกัน

จำนวนกำของธรรมจักรที่มากกว่า 8 ซี่ จะมีความหมายอื่นในทางพระพุทธศาสนาที่ต่างออกไป ดังนี้

  • ถ้ามี 12 ซี่ หมายถึง ปัจจยาการ หรือปฏิจจสมุปบาท 12
  • ถ้ามี 24 ซี่ หมายถึง ปัจจยาการทั้งด้านเกิด 12 และด้านดับ 12
  • ถ้ามี 31 ซี่ หมายถึง ภูมิ 31(กามภูมิ 11 รูปภูมิ 16 และอรูปภูมิ 4)[2]