นักวิเคราะห์ธุรกิจ (อังกฤษ: business analyst ย่อว่า BA) คือบุคคลที่วิเคราะห์ให้กับองค์กรหรือแผนธุรกิจ (business domain) ทั้งในความเป็นจริงหรือสมมติ และวิเคราะห์ข้อมูลธุรกิจหรือขั้นตอนหรือระบบ โดยประเมินแบบจำลองธุรกิจหรือการผนวกเข้ากับเทคโนโลยี นักวิเคราะห์ธุรกิจช่วยแนะแนวธุรกิจด้วยขั้นตอนการปรับปรุง สินค้า บริการ และซอฟต์แวร์ให้เข้าถึงการวิเคราะห์ข้อมูล[1]บทบาทของนักวิเคราะห์ระบบสามารถอธิบายได้ว่า เป็นตัวเชื่อมระหว่างปัญหาทางธุรกิจ กับการแก้ปัญหาทางด้านเทคโนโลยี ปัญหาทางธุรกิจนั้นจะเป็นอะไรก็ได้ที่เกี่ยวข้องกับระบบธุรกิจ ตัวอย่างเช่น แบบจำลอง ขั้นตอน หรือวิธี ส่วนการแก้ปัญหาทางด้านเทคโนโลยีนั้นสามารถแก้ได้โดยเทคโนโลยีสถาปัตยกรรม เครื่องมือ หรือโปรแกรมประยุกต์ นักวิเคราะห์ธุรกิจจะวิเคราะห์ เปลี่ยนแปลง และแก้ปัญหาธุรกิจในท้ายสุดด้วยเทคโนโลยี