นีเบอลุงเงินลีท (เยอรมัน: Das Nibelungenliedcode: de is deprecated ) หรือ บทเพลงของนีเบอลุง เป็นบทกวีมหากาพย์ซึ่งเขียนขึ้นราวค.ศ. 1200 เขียนในภาษาเยอรมันเก่าสมัยกลาง (Mittelhochdeutschcode: de is deprecated ) เรียบเรียงจากเรื่องเล่าวีรตำนานเยอรมันแบบปากต่อปาก ซึ้งมีต้นกำเนิดบางส่วนจากเหตุการณ์และบุคคลในคริสต์ศตวรรษที่ 5 ถึง 6 ก่อนที่จะแพร่ไปทั่วแผ่นดินยุโรปที่พูดภาษาเยอรมัน ในไอซ์แลนด์มีบทกวีเนื้อเรื่องคล้ายแต่เขียนด้วยสำนวนท้องถิ่นที่ชื่อมหากาพย์เวิลซุงงา (Völsunga saga)มหากาพย์นีเบอลุงเงินลีทถูกแต่งเป็นบทประพันธ์ยาวบทละสี่บรรทัด เนื้อเรื่องแบ่งออกเป็นสองส่วน: ส่วนแรกประกอบด้วยโคลง 1142 บท กล่าวถึงตอนที่ซีกวร์ด (หรือซีคฟรีท) เจ้าชายแห่งนครซันเทิน สามารถสังหารมังกรและได้ครอบครองมหาสมบัตินีเบอลุง และได้แต่งงานกับครีมฮิลด์ เจ้าหญิงแห่งราชวงศ์บัวร์กุน ซีกวร์ดช่วยให้กษัตริย์กุนเทอร์ผู้เป็นพี่เขยได้สมรสกับบรึนฮิลเดอ กษัตรีย์ผู้ทรงพลานุภาพแห่งอีสลันด์ แต่ต่อมา ซีกวร์ดถูกสังหารโดยฮาเกิน ทหารเอกของกษัตริย์กุนเทอร์ เนื่องจากความขัดแย้งระหว่างครีมฮิลด์และบรึนฮิลเดอ ทั้งสองแย่งชิงตำแหน่งมหาราชินี นำไปสู่สงครามระหว่างเครือญาติส่วนที่สองประกอบด้วยโคลง 1236 บท กล่าวถึงการล้างแค้นของพระนางครีมฮิลด์และความหายนะของราชวงศ์บัวร์กุน ครีมฮิลด์สมรสใหม่กับกษัตริย์เอ็ทเซิลแห่งชาวฮั่น แล้วเชิญญาติวงศ์ฝั่งราชวงศ์บัวร์กุนมาร่วมงานเลี้ยง ก่อนที่จะสั่งทหารปิดทางเข้าออกห้องโถงและจุดไฟครอก ทุกคนเสียชีวิต หลังจากนั้น ครีมฮิลด์จึงฆ่ากษัตริย์กุนเทอร์และฮาเกิน อัศวินคนหนึ่งเห็นเหตุการณ์ก็รับไม่ได้จึงชักดาบสังหารครีมฮิลด์ เป็นอันจบบริบูรณ์นีเบอลุงเงินได้รับการขนานนามว่าเป็นหนึ่งในบทกวีเยอรมันที่ทรงอำนาจที่สุดของยุคกลาง[1] ถือเป็นกวีนิพนธ์ที่สำคัญยิ่งในเยอรมนี ออสเตรีย และยุโรปเหนือ[2] นอกจากนี้ยังถูกนำไปสร้างสรรค์นำเสนอใหม่ในหลายรูปแบบ ที่โด่งดังที่สุดก็คือผลงานโอเปร่าชุด แดร์ริงเด็สนีเบอลุงเงิน ของริชชาร์ท วากเนอร์ ซึ่งแต่งเสร็จสิ้นในค.ศ. 1874 ต้นฉบับตัวเขียนของนีเบอลุงเงินลีทจำนวนสามฉบับได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นความทรงจำแห่งโลกโดยยูเนสโกเมื่อค.ศ. 2009[3]