น้ำพริกข่า เป็นอาหารที่นิยมในภาคเหนือ กินกับเนื้อควายนึ่งหรือรกควายนึ่ง นิยมทำเมื่อล้มวัวหรือควาย เครื่องปรุงประกอบด้วย พริกแห้ง ข่าแก่ กระเทียม ตะไคร้ มะแขว่น เกลือ นิยมใช้แต่ข่าแก่ ไม่ใช้ข่าอ่อนเพราะกลิ่นรสร้อนแรงกว่า และเมื่อทิ้งไว้ ไม่มีรสเปรี้ยว ถ้าจะเก็บไว้รับประทานนานๆ จะคั่วให้แห้งก่อนเก็บ นอกจากนั้น ยังนิยมรับประทานกับหัวหมูนึ่ง และผักต้มเช่น หน่อไม้ เห็ดนางฟ้า