ตัวอย่าง ของ ปฏิรูปพจน์

  • พันเนตรภูวนาถตั้ง ตาระวัง(พระอินทร์)
    พักตร์สี่แปดโสตฟัง อื่นอื้อ (พระพรหม)
    กฤษณะนิทรเลอหลัง นาคหลับ ฤๅพ่อ (พระนารายณ์)
    สองพิโยคร่ำรื้อ เทพท้าวทำเมิน
  • ในนิราศนรินทร์ นายนรินทรธิเบศร ออกนามเทพเจ้าสำคัญซึ่งมักปรากฏชื่อในวรรณคดีเก่าอยู่หลายเรื่องว่าเคยใช้ฤทธิ์อำนาจขจัดความทุกข์ให้มัวโลกมนุษย์อยู่เสมอ แต่เทพทั้งสามมิได้รับฟังการร้องทุกข์ของเขาทั้งสองที่ต้องจากกันเลย ดังความที่ว่าไว้[1]
  • หลักสูตรการเรียนการสอนภาษาไทยที่จัดทำโดยสพฐ.ให้ตัวอย่างว่า อังคาร กัลยาณพงศ์ กล่าวตัดพ้อว่าทุกสิ่งในโลกนี้ล้วนเกิดมาคู่กันทั้งสิ้น เช่น เจ้าฟ้าธรรมธิเบศร์ เกิดมาคู่กับ เจ้าฟ้าสังวาลย์ แมลงผึ้งภู่เกิดมาคู่กับดอกไม้ แต่เหตุไฉนตัวเขาเองกลับไร้คู่ เช่น[2]
ธรรมธิเบศร์มหากวี มีหญิงสังวาลย์เป็นมิ่งขวัญ
มอดม้วยด้วยแรงรักนั้น ทุกชีวันพบคู่ชม
แม้แต่บุหงาลดาวัลย์ อัศจรรย์ผึ้งภู่สู่สม
ฟ้าเมตตามิกล้าให้ระทม บรมสุขทุกจุลินทรีย์
แต่ฟ้าปั้นฉันเดียว เปล่าเปลี่ยวใจไฉนฉะนี้
หนวกบอดใบ้เสียก็ดี ควรมีฤาหฤทัย[3]
  • ในเพลงแรกพบรักของในบทเพลงสุนทราภรณ์ [4]มีการกล่าวถึง
"ผู้ชายแรกชิมลิ้มรัก แม้น้ำต้มผักหวานชื่น
เกรงรักจะเปลี่ยนไป ดังหลงข้าวใหม่"“น้ำต้มผักหวานชื่น” ดัดแปลงมาจากสำนวนว่า “แม้ยามรักน้ำต้มผักยังว่าหวาน” ในที่นี้หมายถึง ความรักของหญิงชายตอนเริ่มรักกันใหม่ ๆ ทุกสิ่งทุกอย่างก็ดูสวยงาม “ข้าวใหม่” ดัดแปลงมาจากสำนวนว่า “ข้าวใหม่ปลามัน” ในที่นี้หมายถึง กลัวว่าชายจะหลงรักตนเองเหมือนกับได้กินข้าวที่หุงสุกใหม่ ๆ