ประยูร ยมเยี่ยม เป็น
ศิลปินเพลงพื้นบ้านที่มีความเชี่ยวชาญเพลง
ลำตัด ในนาม "ลำตัดแม่ประยูร" เกิดเมื่อวันที่
30 สิงหาคม พ.ศ. 2476 ที่
จังหวัดนนทบุรี จบการศึกษาระดับประถมศึกษาปีที่ 4 จากโรงเรียนวัดสาลวัน
จังหวัดนครปฐมเข้าสู่อาชีพแสดงลำตัดเมื่ออายุได้ 13 ปี เพราะคุณตาของประยูรมองเห็นแววจึงสนับสนุน และเริ่มออกแสดงลำตัดเป็นครั้งแรกขณะมีอายุ 15 ปี จากนั้นได้เข้าร่วมกับคณะแม่จำรูญ ซึ่งเป็นคณะลำตัดที่มีชื่อเสียงมากในสมัยนั้น จนได้พบกับ “
หวังเต๊ะ” จึงได้ร่วมประชันลำตัดกันบ่อยๆ และกลายเป็นคู่ประชันลำตัดยอดนิยมมายาวนาน จนได้แต่งงานและมีบุตร แล้วหย่าขาดจากกัน แต่ก็ยังคงแสดงร่วมกันตลอดมา
[1] นอกจากนี้ แม่ประยูรยังสามารถแสดงเพลงพื้นบ้านได้อีกหลายประเภท เช่น เพลงเกี่ยวข้าว เพลงฉ่อย เพลงอีแซว เพลงเรือ เพลงขอทาน เป็นต้น แม่ประยูรเป็นผู้ริเริ่มนำการแสดงลำตัดมาจัดทำเป็นเทปคาสเซ็ท และวิดีโอเทป ออกจำหน่าย เคยออกเทปเพลงแปลงร่วมกับ
บุญธรรม พระประโทน เป็นแขกรับเชิญให้กับ
ธงไชย แมคอินไตย์ ในคอนเสิร์ต "แบบ เบิร์ด เบิร์ด" ตอน แบบเบิร์ด เบิร์ด อีกแบบ ในปี
พ.ศ. 2530 และตอน ความสุข ความทรงจำ ไม่มีที่สิ้นสุด ในปี
พ.ศ. 2534 สามารถนำการแสดงลำตัดไปเผยแพร่ในต่างประเทศ และเป็นสื่อประชาสัมพันธ์ในการช่วยเหลือสังคมและประเทศชาติ เพื่อสื่อความหมายให้ผู้ฟังได้รับข้อมูลข่าวสารที่ทันต่อเหตุการณ์ด้วยรูปแบบความบันเทิงอย่างสนุกสนานและแยบคาย โดยมีความมุ่งมั่นที่จะเผยแพร่และรักษาเพลงพื้นบ้านของไทยเอาไว้ เพื่อถ่ายทอดศาสตร์และศิลป์ให้แก่รุ่นหลานรวมทั้งนิสิตนักศึกษา จึงได้รับการยกย่องเชิดชูเกียรติเป็น
ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (เพลงพื้นบ้าน-ลำตัด) ประจำปี
พ.ศ. 2537[2]แม่ประยูร ยมเยี่ยม ถึงแก่กรรมด้วยโรคหัวใจกำเริบ เมื่อวันที่
20 พฤศจิกายน พ.ศ. 2553 ณ
โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ มีอายุได้ 77 ปี
[3]