ปลาตะกาก เป็นปลาน้ำจืดชนิดหนึ่ง มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Cosmochilus harmandi อยู่ใน
วงศ์ปลาตะเพียน (Cyprinidae) มีรูปร่างคล้ายกับปลาใน
สกุล Cyclocheilichthys หรือ ปลาตะโกก คือ ลำตัวเพรียวยาว มีหนวด 2 คู่ ที่ริมฝีปากมีติ่งเนื้อเล็ก ๆ เป็นชายครุยรอบ ๆ ครีบหลังยกสูงมาก โดยจะสูงมากกว่าปลาตะโกก ครีบหางเว้าลึก เกล็ดใหญ่สีเงิน ว่ายน้ำได้รวดเร็ว ขนาดโตเต็มที่ประมาณ 60
เซนติเมตร พบใหญ่สุดถึง 1 เมตร หนักได้ถึง 10
กิโลกรัม กินอาหารได้แก่
แมลง, พืชน้ำ และสัตว์หน้าดิน เช่น
หอย เป็นอาหารเป็นปลาที่พบได้ตามแม่น้ำขนาดใหญ่ใน
ภาคกลางและ
ภาคอีสาน เช่น
แม่น้ำเจ้าพระยา แม่น้ำโขง แม่น้ำมูล เป็นต้นเป็นปลาเศรษฐกิจอีกชนิดหนึ่งของภาคอีสาน นิยมบริโภคด้วยการปรุงสดหรือทำ
ปลาร้า จัดเป็นปลาที่มีราคาสูงชนิดหนึ่ง แต่ต่ำกว่า
ปลาตะโกก (C. enoplus) เพราะเนื้อแข็งกว่าพบเลี้ยงเป็น
ปลาสวยงามเป็นบางครั้ง ถูกเรียกในตลาดปลาสวยงามว่า "
กระมังครีบสูง "และมีชื่อเรียกใน
ภาษาอีสานว่า "ปากบาน" หรือ "โจกเขียว"
[2]