ปลาแปบควายไทพัส หรือ ปลาแปบไทพัส[1] (ชื่อวิทยาศาสตร์: Paralaubuca typus) ปลาน้ำจืดชนิดหนึ่ง ในวงศ์ปลาตะเพียน (Cyprinidae) มีรูปร่างทั่วไปคล้ายกับปลาแปบควายหรือปลาท้องพลุชนิดอื่นมาก โดยมีลักษณะที่แตกต่างกันคือ มีจุดสีดำที่โคนครีบอก และมีเส้นข้างลำตัวที่ไม่แน่นอน โดยจะแตกต่างไปในแต่ละตัว คือ มีเส้นข้างลำตัวหนึ่งเส้นทั้งสองข้างลำตัว หรือ มีเส้นข้างลำตัวสองเส้นทั้งสองข้างลำตัว หรือข้างหนึ่งมีเพียงเส้นเดียวแต่อีกข้างมีสองเส้น ก็มี พบกระจายพันธุ์ในแม่น้ำและแหล่งน้ำขนาดใหญ่ทั่วประเทศไทย รวมถึงแม่น้ำโขง กินแพลงก์ตอนสัตว์และแมลงเป็นอาหารตามผิวน้ำ มีความยาวเต็มที่ประมาณ 18 เซนติเมตร[1] มีพฤติกรรมอยู่รวมกันเป็นฝูง มีการอพยพย้ายถิ่นเพื่อวางไข่ตามฤดูกาล เป็นปลาที่ชาวอีสานนิยมนำมาบริโภคกันทั้งปรุงสดหรือแปรรูปเป็นปลาร้าหรือปลาแห้ง ด้วยการจับโดยการใช้อวนหรือยกยอ[2]