ปลาโจก (
อังกฤษ: Soldier river barb) เป็น
สกุลของปลาน้ำจืดจำพวกหนึ่ง ใน
วงศ์ปลาตะเพียน (Cyprinidae) ใช้ชื่อสกุลว่า Cyclocheilichthys (/ไซ-โคล-ไคล-อิค-ธีส/; เฉพาะชนิด C. apogon, C. armatus และ C. raspasson ใช้ชื่อสกุลว่า Anematichthys)โดยคำว่า Cyclocheilichthys มาจาก
ภาษากรีกโบราณคำว่า κύκλος (kýklos) หมายถึง "วงกลม", χείλος (cheílos) หมายถึง "ริมฝีปาก" และ ἰχθύς (ikhthús) หมายถึง "ปลา" ซึ่งมีความหมายถึง ริมฝีปากของปลาในสกุลนี้
[1]มีรูปร่างโดยรวม คือ มีรูปร่างเหมือนปลาในวงศ์นี้ทั่วไป ส่วนหัวแหลม ลำตัวยาวเรียว แบนข้างเล็กน้อย บางชนิดมีหนวด 2 คู่ บางชนิดมีหนวด 1 คู่ หรือไม่มีหนวดเลย บริเวณแก้มและจะงอยปากมีตุ่มประสาทเล็ก ๆ เรียงกันเป็นแถว เกล็ดตามแนว
เส้นข้างลำตัวมีไม่เกิน 50 แถว มีลักษณะเด่นคือ ครีบหลังมีก้านครีบตอนหน้าแข็งยาวคล้ายเงี่ยงเห็นได้ชัดเจน และมีขอบจักเป็นฟันเลื่อย มีก้านครีบแขนง 8 ครีบ พื้นลำตัวโดยมากด้านหลังและครีบ
สีเทาอม
ฟ้า ส่วนอื่น
สีเงิน แต่ก็มีบาง
ชนิดที่เป็นสีอื่น เช่น
สีแดง และมีลวดลายตามลำตัว ขนาดลำตัวแตกต่างกันไปตามชนิด มีตั้งแต่ 15
เซนติเมตร จนถึง 2
ฟุตมีทั้งหมด 10 ชนิด ได้แก่
[2]จัดเป็นปลาที่มีความสำคัญทางเศรษฐกิจ โดยเฉพาะใน
ประเทศไทย ในชนิด C. enoplus หรือ ปลาตะโกก ที่มีการเพาะเลี้ยงกันในเชิงพาณิชย์
[3]ปลาในสกุลนี้ มีชื่อสามัญเรียกใน
ภาษาไทยรวม ๆ กันว่า "โจก" หรือ "ตะโกก" หรือ "ไส้ตัน" ในชนิดที่มีขนาดเล็ก เป็นต้น
[4]