ปัญญาชนก้นครัว เป็นนวนิยายไทย เป็นบทประพันธ์ของ ว.วินิจฉัยกุล (รศ.ดร.คุณหญิง วินิตา ดิถียนต์) พิมพ์ครั้งแรกในปี พ.ศ. 2528 [1][2]นิยายเรื่องนี้สร้างเป็นภาพยนตร์ครั้งแรก เมื่อปี พ.ศ. 2529 โดย ไฟว์สตาร์โปรดักชั่น กำกับการแสดงโดย บัณฑิต ฤทธิ์ถกล นำแสดงโดย อำพล ลำพูน, ชาย เมืองสิงห์, ศรเพชร ศรสุพรรณ, จินตหรา สุขพัฒน์, วัชระ ปานเอี่ยม, วรรษมน วัฒโรดม, เกียรติ กิจเจริญ, ธีรวัฒน์ ทองจิตติ (ซูโม่เป๊ปซี่) ร่วมด้วย ชาลี อินทรวิจิตร, อัจฉราพรรณ ไพบูลย์สุวรรณ, ชลประคัลภ์ จันทร์เรือง มีการดัดแปลงเรื่องราวในแง่ของการสะท้อนสังคมและต่อมา ในปี พ.ศ. 2531 ได้มีการสร้างเป็นละครโทรทัศน์ครั้งแรก นำแสดงโดย อรพรรณ พานทอง, สถาพร นาควิลัย, สุรศักดิ์ วงษ์ไทย, จามจุรี เฉิดโฉม, ชลประคัลภ์ จันทร์เรือง, ชลิต เฟื่องอารมย์, ดวงตา ตุงคะมณี, ดวงดาว จารุจินดา ออกอากาศทางช่อง 7 และทาง ช่อง 3 นำมาสร้างเป็นละครมาแล้วถึง 3 ครั้ง ในปี พ.ศ. 2542, พ.ศ. 2548, พ.ศ. 2555