ปู่สังกะสาย่าสังกะสี หรือ ปู่แถนย่าแถน เป็นตำนานพื้นบ้านแถบแม่น้ำโขง เป็นนิทานพื้นบ้านที่พบในชาวไทขึน (รัฐฉาน) ไทลื้อ (สิบสองปันนา) ไทยวน (ล้านนา) และลาวอีสาน โดยแต่ละที่เรียกแตกต่างกันไป คนลาวและไทยอีสานเรียกว่า ปู่สังกะสาย่าสังกะสี คนไทขึนเรียกว่า ปู่สังกะสีย่าสังกะไส้ หรือ ปู่สังไคย่าสังไค คนไทยวนเรียกว่า ปู่สองศรีย่าสองไส้ หรือ ปู่สังสะย่าสังไส้ คนไทลื้อเรียกว่า ปู่ส่างสีย่าส่างไส้ ส่วนคนจ้วง เรียกว่า ปู้โลโถแม่โล่กั๊บ