ลักษณะโดยทั่วไป ของ ผักโขมหนาม

  • ลำต้น – ตั้งตรง แตกกิ่งมากรอบตัวต้น ลำต้นสูงประมาณ 30–110 เซนติเมตร มีหนามแหลมตามข้อ ยาวประมาณ 1–3 เซนติเมตร ผิวเรียบหรือมีขนเล็กน้อย
  • ใบ – ใบอ่อนจะมีขนปกคลุมเล็กน้อย เป็นใบเดียวรูปหอก เรียงสลับ ปลายใบและโคนใบแหลม ขอบใบเป็นคลื่นเล็กน้อย ก้านใบยาวประมาณ 7 เซนติเมตร และมีหนามแหลมยาว 2 อัน ที่โคนก้านใบเมื่ออ่อนอยู่มีขนเล็กน้อยที่เส้นใบ[3]
  • ดอก – เป็นดอกช่อ ออกที่ซอกใบและปลายกิ่ง และตรงข้อข้างลำต้น ดอกย่อยเรียงตัวอัดกันแน่น มีหนาม ไม่แข็ง กลีบรวมโค้ง ขอบกลีบใส ตรงกลางมีแถบสีเขียวหรือม่วง แยกเพศอยู่บนต้นเดียวกัน ดอกขนาดเล็ก ติดก้านช่อสีเขียว ช่อดอกมีหนามแหลมยาว 2 อัน หรืออาจมีมากกว่านี้ แต่ช่อดอกปลายยอดไม่มีหนาม กลีบดอกมี 5 กลีบ
  • เมล็ด – มีขนาดเล็ก สีดำ ผลเป็นแบบแห้งแล้วแตก โดยแตกตามขวางของผล เมล็ดสีน้ำตาลเป็นมันเงา ทรงกลม ตรงกลางทั้งสองด้านนูน ขนาดเล็กประมาณ 0.05 เซนติเมตร