มนุษย์มีความผูกพันกับผีเสื้อมาเป็นระยะเวลาช้านาน ในวัฒนธรรมของหลายชนชาติ ผีเสื้อถูกเชื่อและอ้างอิงถึงต่าง ๆ เช่น ชาวจีนและชาวญี่ปุ่นเชื่อว่า ผีเสื้อ คือ วิญญาณของผู้ตาย ที่มาสื่อสารบางอย่างแก่ผู้ที่ยังผูกพัน เช่น คนรัก หรือคนในครอบครัว มีบทกวีไฮกุบทหนึ่งที่กล่าวว่า "ข้าพเจ้าเห็นดอกไม้ลอยกลับเข้าหาต้น แท้ที่จริงแล้วเป็นผีเสื้อตัวหนึ่ง" นอกจากนี้แล้วยังมีนิทานพื้นบ้านของจีน ที่กล่าวถึง ชายหนุ่มผู้หนึ่งที่มีนางไม้คู่แฝดมาหลงรักเขา โดยนางทั้งสองจะแวะเวียนมาเล่าเรื่องเกี่ยวกับผีเสื้อให้ฟังอยู่เสมอ ๆ [1]

ในอดีต มนุษย์ไม่เคยทราบมาก่อนด้วยซ้ำว่าผีเสื้อมีที่มาจากหนอน โดยเชื่อว่าหนอนมาจากน้ำค้างที่เกาะอยู่ตามใบไม้ โดยความจริงแล้วหยดน้ำค้างนั้นคือไข่ของผีเสื้อนั่นเอง

นอกจากนี้แล้วในวัฒนธรรมร่วมสมัย ผีเสื้อยังมักถูกใช้เป็นรอยสักตามร่างกายส่วนต่าง ๆ ของมนุษย์[2] ในดนตรีร็อกแนวเฮฟวี่เมทัลของไทย ของวงไฮ-ร็อก มีเพลง เมืองผีเสื้อ ที่กล่าวถึง มวลผีเสื้อที่อารักขาดอกไม้สร้างความสวยงามให้แก่เมือง แต่แล้วถึงวันหนึ่งก็ต้องล่มลายลง และการกระพือปีกของผีเสื้อ ยังถูกใช้เป็นสัญลักษณ์ที่นำไปสู่การตั้งทฤษฎีผีเสื้อกระพือปีก หรือทฤษฎีเคออสอีกด้วย[3]