ผุสชา โทณะวณิก ศึกษาที่โรงเรียนสมถวิล ราชดำริ เมื่อเรียนอยู่ชั้น ม.ศ.2 ได้เรียนเปียโนที่ศูนย์ดนตรีวาทินี และเป็นนักร้องนำประจำวงวาทินี ได้ออกรายการโทรทัศน์และงานต่าง ๆ ร่วมกับวง จนเรียนจบ ม.ศ.5 จากโรงเรียนสตรีวิทยา 2 จากนั้นผุสชาเข้าศึกษาต่อระดับอุดมศึกษาคณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เอกการละคร เมื่อเรียนปี 2 ได้ตั้งวงดนตรีหญิงชื่อ "เบลลาดอนน่า" ซึ่งมีสมาชิกอย่าง ศรัณย่า ส่งเสริมสวัสดิ์ พิไลวรรณ บุญล้น เวนิกา วิล ออกแสดงตามงานของมหาวิทยาลัยและเล่นตามงานข้างนอกด้วย

จึงทำให้รู้จักกับ ชรัส เฟื่องอารมย์ และพนเทพ สุวรรณะบุณย์(วงแฟลช)ที่เล่นประจำอยู่ที่เดอะไนล์ โรงแรงแมนดาริน ขณะนั้น ชรัสกำลังทำอัลบั้มชุดแรกกับวงแฟลช และเมื่อมาพบผุสชาขณะกำลังซ้อมอยู่กับวงเบลลาดอนน่าก็รู้สึกพอใจกับการร้องและน้ำเสียง จึงขอให้ไปช่วยบันทึกเสียงร้องประสานในชุดแรกของเขา และต่อมาชรัส เฟื่องอารมย์ ก็ได้ชวนผุสชาให้ออกงานเดี่ยว โดยเขาจะทำหน้าที่ดูแลการผลิต ผุสชาออกผลงานชุดแรก ฝัน ฝันหวาน ในวันที่ 17 พฤษภาคม พ.ศ. 2529 ภายใต้สังกัดแกรมมี่ อัลบั้มชุดนี้ได้รับเสียงตอบรับที่ดี ทำให้ในวันแรกมียอดสั่งจองเทปถึง 70,000 ม้วน และส่งผลให้ชื่อ "ผุสชา โทณะวณิก" เป็นนักร้องโด่งดังในทันที ผุสชามีผลงานชุดที่ 2 ตามมา ชื่อ โปรดฟังฉัน ในปี พ.ศ. 2531 และผลงานชุดที่ 3 คือ "วันและคืน" ในปี พ.ศ. 2538 โดยมี ธเนส สุขวัฒน์ เป็นโปรดิวเซอร์ และออกผลงานชุดสุดท้าย ริทึมออฟผุสชา (Rhythm of Pusacha) ในปี พ.ศ. 2544 กับยูนิเวอร์แซล เป็นการคัฟเวอร์เพลงเก่าผลงานประพันธ์ของ สุรพล โทณะวณิก คุณอาของเธอ[1] มาร้องใหม่ในแนวละตินแจ๊ซ โดยธเนส สุขวัฒน์ เป็นโปรดิวเซอร์ ในขณะที่ผุสชาเป็นนักร้องที่มีชื่อเสียง แต่เธอกลับยังทำงานในสิ่งที่เธอเรียนมาไปพร้อม ๆ กัน คือ งานผลิตรายการโทรทัศน์ที่บริษัทเจเอสแอล และได้เริ่มงานเป็นพิธีกรรายการโทรทัศน์ในเวลาต่อมา ผลงานที่สร้างชื่อเสียงในการเป็นพิธีกร คือ รายการเพลงน้ำแข็งใส่น้ำหวาน[2] รายการประกวดเพลงที่โด่งดัง คอนเสิร์ตคอนเทสต์ คู่กับปัญญา นิรันดร์กุล ในปี 2529 และรายการ จันทร์กะพริบ คู่กับ ดร.อภิวัฒน์ วัฒนางกูร ความสามารถด้านการเป็นพิธีกรของผุสชานั้นได้รับการยอมรับจากสถาบันต่าง ๆ โดยเธอได้รับรางวัลพิธีกรยอดเยี่ยมถึง 6 รางวัล