กระบวนการผลิตและขั้นตอนการผลิต ของ ผ้าทอเกาะยอ

เครื่องมือและอุปกรณ์


กี่มือ

- อุปกรณ์การเตรียมด้าย ประกอบด้วย
1. ดอกหวิง ในหลดตัน(หรือลูกคัน)
2. รางดันหลักดัน ฟีม ตะขาเกี่ยวกับ(เบ็ดเข้าฟีม)
3. เครื่องรองตอนเข้าฟีมลูกหัด(หรือระหัด) เพื่อส่งด้ายเวลาทอ
4. ไม้นัด มีไว้เพื่อกรอเข้าไม้ขัดด้าย(หรือไม้ค้ำ)
5. เครื่องม้วนด้าย
- เครื่องทอผ้าหรือกี่ ประกอบด้วย
1. ฟีม(ฟันหวี)
2. เขาหูก(ตะกอหรือกระกอ)
3. กระสวย
4. วางกระสวย
5. ไม้แกนม้วนผ้า
6. หลักม้วนผ้า
7. คานเหยียบ(ตีนเหยียบ)
8. ลายกระตุก(เชือกดึง)
9. ด้ายยืน
10. หลอดด้ายพุ่ง
11. ระหัดถัดด้าย
12. ถังและเครื่องมืออื่นๆที่แยกจากเครื่องทอผ้า มีไนปั่นด้ายเข้ากระสวยและกงล้อ ปั่นด้าย ยืนเข้าระหัดถักด้าย

ขั้นตอนการทำ

  • ฟีมหรือฟันหวี
  • การสอดกระสวย
  • การเหยียบตีนเหยียบ
  • การกระตุกกระสวย

1. การเตรียมเส้นด้ายยืน ประกอบด้วยกรรมวิธีต่างๆคือก่อนจะทอผ้า ช่างจะต้องนำด้ายริ้วที่เป็นไจ นำไปกรอเข้าหลอดเพื่อสำหรับงานโดยเฉพาะ เมื่อสอดด้ายเข้าพิมพ์เสร็จแล้วก็นำไปขึงบนกี่สำหรับเก็บตะกอหรือร้อยตะกอต่อไป
2. การเตรียมเส้นพุ่ง เริ่มจากการที่ช่างทอกรอด้ายที่จะใช้เป็นด้ายพุ่งเข้ากระสวยแล้วนำกระสวยแต่ละสีไปใส่ในรางกระสวย
3. ลำดับขั้นการทอในกี่กระตุก สับตะกอให้ด้ายยืนแยกออกจากกัน โดยมีที่เหยีบอยู่ข้างล่าง(ใช้เท้าเหยียบ) เป็นการเปิดช่อว่างสำหรับด้ายพุ่งผ่านเข้าไปได้ ใช้มือพุ่งกระสวยด้ายให้สอดไปตามระหว่างด้าย โดยมีช่องสอดกระสวยซึ่งทำด้วยไม้ ปล่อยเท้าที่เหยียบเครื่องบังคับตะกอ เพื่อให้ด้ายพุ่งรวมเป็นหมู่เดียวกันตามเดิม กระทบฟันหวีโดยแรง ฟันหวีจะพาด้ายพุ่งให้เข้ามาชิดกันเป็นเส้นตรง เหยียบที่บังคับตะกออีกครั้งหนึ่ง