พญาโคตรตะบอง

พญาโคตรตะบอง หรือชาวลาวเรียกว่า ท้าวศรีโคตร หรือ ศรีโคตร เป็นตํานานเก่าแก่ที่แพร่หลายใน ไทย ลาว และเขมร เรื่องราวของพญาโคตรตะบองปรากฎใน พงศาวดารเหนือ ซึ่งรัชกาลที่ 2 โปรดให้พระวิเชียรปรีชา (น้อย) รวบรวมมาจากหนังสือหลายเรื่องที่มีมาแต่ครั้งกรุงศรีอยุธยา ยังปรากฏในนิทานประจําถิ่นของชาวพิจิตร มาแต่โบราณ ใน พงศาวดารเหนือ สันนิษฐานว่าพญาโคตรตะบองเป็นกษัตริย์ชาวพุทธของชนพื้นเมืองลุ่มน้ำเจ้าพระยาก่อนตั้งกรุงศรีอยุธยา แต่พญาโคตรตะบองเทวราชของเมืองพิจิตร ผู้ครองนครไชยวานน่าจะเป็นขอม (พราหมณ์) เพราะปรากฏว่าตอนตั้งเมืองนั้นมีการเขนงและมีพิธีโล้ชิงช้าถวายพระอิศวร พระนารายณ์[1] ชาวพิจิตรเรียกว่า "พ่อปู่" เชื่อกันว่าเป็นผู้ก่อตั้งเมืองพิจิตร ปัจจุบันรูปปั้นพญาโคตรตะบองประดิษฐานอยู่ด้านล่างของศาลหลักเมืองพิจิตร[2]พระยาโคตรตะบอง มีภาพสลักขบวนแห่ของพล (เมือง) ละโว้บนปราสาทนครวัด[3]