พระที่นั่งไชยชุมพล ตั้งอยู่บนกำแพงพระบรมมหาราชวังด้านตะวันออก ฝั่งถนนสนามไชย ตรงกับพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม เป็นพระที่นั่งพลับพลาชั้นเดียว กว้าง ๔.๗๕ เมตร ยาว ๘.๗๐ เมตร หลังคามุงกระเบื้องตะกั่วลดหลั่น ๒ ชั้นประดับด้วยช่อฟ้า ใบระกา และหางหงส์ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดให้สร้างขึ้นเพื่อใช้เป็นที่ประทับในการทอดพระเนตรกระบวนแห่พระยาชิงช้าในพระราชพิธีตรียัมปวาย และใช้ทอดพระเนตรตรวจตราการฝึกทหาร[1]นอกจากนี้ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวยังโปรดเกล้าฯ ให้ประกอบพระราชพิธีสังเวยพระสยามเทวาธิราชและสังเวยเทพยดา ณ พระที่นั่งองค์นี้ ในปี พ.ศ. ๒๔๒๓ ก่อนที่จะย้ายไปประกอบพิธีที่พระที่นั่งไพศาลทักษิณในปีต่อมา[2]