พระยาดำรงราชพลขันธ์ (จุ้ย คชเสนี) เกิดในสมัยรัชกาลที่ 2 เป็นบุตรเจ้าพระยามหาโยธา (ทอเรียะ คชเสนี) บุตรเจ้าพระยามหาโยธานราธิบดีศรีพิชัยณรงค์ (พญาเจ่ง) ต้นสกุล "คชเสนี" ท่านได้เข้ารับราชการตั้งแต่วัยเด็กตามธรรมเนียมของบุตรหลานขุนนางผู้ใหญ่ โดยถวายตัวเป็นมหาดเล็กใน พระเจ้าลูกยาเธอ กรมหมื่นเจษฎาบดินทร์ (พระยศของรัชกาลที่ 3 ในขณะนั้น) ต่อมาเมื่อรัชกาลที่ 3 ทรงขึ้นครองราชย์ ท่านจึงได้ย้ายไปเป็นมหาดเล็กในพระบรมมหาราชวัง หลังจากไปทัพกับบิดาคราวปราบกบฏเจ้าอนุวงศ์ จึงได้รับแต่งตั้งเป็น "พระธนูสิน" ต่อมารัชกาลที่ 3 ทรงมอบหมายให้ไปทำการร่อนทองคำที่เมืองกำเนิดนพคุณ (อำเภอบางสะพาน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์) มีความชอบ ได้รับโปรดเกล้าฯแต่งตั้งเป็น "พระยานครอินทร์" ต่อมาในรัชกาลเดียวกัน ได้เลื่อนเป็นผู้สำเร็จราชการเมืองนครเขื่อนขันธ์ในราชทินนามว่า "พระยานครเขื่อนขันธ์รามัญราชชาติเสนาบดีศรีสิทธิสงคราม" และรับพระราชทานเครื่องยศพระยาเจ้าเมือง ถีงสมัยรัชกาลที่ 4 ได้รับพระราชทานราชทินนามใหม่เป็น "พระยาดำรงราชพลขันธ์รามัญราชชาติเสนาบดีศรีสิทธิสงคราม" ถึงสมัยรัชกาลที่ 5 ท่านรับราชการอยู่ในตำแหน่งเดิม