พระยาทองขาว (ทองขาว) เป็นบุตรพระยาพัทลุง (ขุนคางเหล็ก) เป็นเจ้าเมืองพัทลุงอยู่ 26 ปี แต่เดิมชื่อนายศักดิ์ (ทองขาว) ได้มีการโปรดเกล้าฯ ในปี 2334 เป็นเจ้าเมืองพัทลุง พระยาพัทลุง (ทองขาว) เป็นผู้กล้าหาญเหมือนพระบิดาคือ ขุนคางเหล็ก ที่ร่วมต้านศึกฯ ทัพของพม่าที่ท่าเสม็ด จนชนะและไปตีเมืองปัตตานีจนได้รับชัยชนะเป็นครั้งที่ 2ในปี 2352 พม่ายกทัพเข้ามาตีเมืองถลาง (ภูเก็ต) จึงโปรดเกล้าฯ ให้พระยาพัทลุง (ทองขาว) ยกทัพไปร่วมกับทัพหลวงที่เมืองตรัง ซึ่งก็สามารถยกทัพไปตีเมืองถลางคืนจากพม่าได้สำเร็จพระยาพัทลุง (ทองขาว) มีความศรัทธาในพระพุทธศาสนามาก ท่านได้สร้างวัดวัง เมื่อปี พ.ศ. 2359 ที่บ้านลำปำ จังหวัดพัทลุงพระยาพัทลุง (ทองขาว) ได้ปกครองเมืองพัทลุง ระหว่างปี 2334-2360 รวม 26 ปี หลังจากพระยาพัทลุง (ทองขาว) ได้ถึงแก่อนิจกรรม ก็ได้มีเจ้าเมืองเชื้อสายตระกูลดังกล่าว ปกครองเมืองพัทลุง ติดต่อกันมาเรื่อย ๆ จนถึงปี 2446 รวมการปกครองเมืองพัทลุง 110 ปี ส่วนหนึ่งก็ได้อพยพไปตั้งถิ่นฐานกันในหลายพื้นที่ เช่น จังหวัดตรัง จังหวัดพัทลุง จังหวัดนครศรีธรรมราช จังหวัดสุราษฎร์ธานี จังหวัดสงขลา จังหวัดกระบี่ จังหวัดชุมพร จังหวัดนครปฐม จังหวัดยโสธร จังหวัดบุรีรัมย์ จังหวัดอุบลราชธานี จังหวัดศรีสะเกษ จังหวัดเชียงใหม่ จังหวัดกรุงเทพมหานคร จังหวัดนครสวรรค์ ฯลฯพระยาพัทลุง (ทองขาว) เป็นต้นตระกูลที่เกี่ยวโยงกับสกุลสายอื่นๆ อีกจำนวนมาก เช่น ตระกูล ณ พัทลุง สกุลจันทโรจวงศ์ สกุลศิริธร และยังเป็นคุณตาของเจ้าจอมมารดาทรัพย์ในรัชกาลที่ 3 จึงเป็นบรรพบุรุษทางชนนีของสมเด็จพระบรมราชมาตามหัยกาเธอ (พระองค์เจ้าศิริวงศ์) พระอัยกาพระบาทสมเด็จพระพุทธเจ้าหลวง[1]