พระวงศ์เธอ กรมหมื่นมนตรีรักษา (8 ตุลาคม พ.ศ. 2369 - 29 มิถุนายน พ.ศ. 2408) (พระนามเดิม:หม่อมเจ้าพยอม มนตรีกุล) เป็นพระโอรสในสมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงพิทักษ์มนตรีพระองค์เจ้าพยอม ประสูติเมื่อ พ.ศ. 2369 เมื่อประสูติทรงดำรงพระยศเป็นหม่อมเจ้า ในรัชกาลที่ 4 ทรงสถาปนาเป็น พระวงศ์เธอ กรมหมื่นมนตรีรักษา[note 1] เมื่อปีฉลู เบญจศก จ.ศ. 1215 พ.ศ. 2396 สิ้นพระชนม์เมื่อวันพุธ เดือน 7 แรม 6 ค่ำ ปีฉลู สัปตศก จ.ศ. 1227 ตรงกับวันที่ 29 มิถุนายน พ.ศ. 2408 พระชันษา 39 ปี พระราชทานเพลิงพระศพ ณ พระเมรุวัดอรุณราชวราราม วันที่ 14 มิถุนายน พ.ศ. 2414[1]