พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นวิวิธวรรณปรีชา มีพระนามเดิมว่า พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้าจันทรทัตจุฑาธาร ประสูติเมื่อวันอังคาร เดือนอ้าย แรม 13 ค่ำ ปีวอก โทศก จ.ศ. 1222 ตรงกับวันที่ 11 ธันวาคม พ.ศ. 2403 เป็นพระราชโอรสพระองค์ที่ 51 ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาโหมด พระสนมโท มีพระโสทรเชษฐภคินี 1 พระองค์ ได้แก่ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ามณฑานพรัตน์

ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงรับราชการในกรมราชเลขานุการ ผู้ช่วยกระทรวงว่าการต่างประเทศ อธิบดีกรมศึกษาธิการ เมื่อ พ.ศ. 2439 ถึงวันที่ 3 มีนาคม ร.ศ. 111 จึงโปรดให้เลื่อนเป็นอธิบดีกรมพยาบาล[7] มีหน้าที่ควบคุมดูแลกิจการศิริราชพยาบาล จัดการศึกษาวิชาแพทย์ ควบคุมโรงพยาบาลอื่น ๆ จนกระทั่งพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดฯ ให้ยุบกรมพยาบาล และโอนย้ายหน่วยงานต่างๆ ในสังกัด ไปสังกัดกระทรวงธรรมการ กระทรวงนครบาล กระทรวงมหาดไทย และโรงเรียนราชแพทยาลัยต่อมาในวันที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2439 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สถาปนาขึ้นเป็นพระองค์เจ้าต่างกรม มีพระนามตามจารึกในพระสุพรรณบัฏว่า พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นวิวิธวรรณปรีชา คชนาม ทรงศักดินา 15000[8]

ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พระองค์ท่านดำรงตำแหน่งมหาอำมาตย์ตรี ผู้พิพากษาในกระทรวงยุติธรรม

พระเจ้าน้องยาเธอ พระองค์เจ้าจันทรทัตจุฑาธาร ทรงสนพระทัยและทรงศึกษาเกี่ยวกับตำนานพระบรมสารีริกธาตุ และพระอรหันตสาวกธาตุ ทรงนิพนธ์หนังสือ "ตำราพระธาตุ" ซึ่งเป็นตำราเก่าแก่โบราณ บันทึกลักษณะสัณฐานและการจำแนกพระธาตุ

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นวิวิธวรรณปรีชา ประชวรพระโรคปัปผาสะ สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 7 เมื่อวันจันทร์ เดือน 11 ขึ้น 11 ค่ำ ปีวอก จ.ศ. 1294 ตรงกับวันที่ 10 ตุลาคม พ.ศ. 2475 พระชันษาได้ 71 ปี[9] ได้รับพระราชทานเพลิงพระศพ ณ เมรุวัดเทพศิรินทราวาส วันที่ 16 มีนาคม พ.ศ. 2476[10]