ชาติกำเนิด

พระเทพวิมลญาณ มีนามเดิมว่า ถาวร วงศ์มาลัย เกิดเมื่อวันอังคารที่ 4 มีนาคม พ.ศ. 2495 ตรงกับวันขึ้น 9 ค่ำ เดือน 4 ปีมะโรง ภูมิลำเนาเดิมอยู่บ้านโนนศิลาเลิง ตำบลหนองแปน อำเภอกมลาไสย จังหวัดกาฬสินธุ์ เป็นบุตรของนายโส-นางศรีทา นาชัยเพชร โยมมารดาเสียชีวิตเมื่อคลอดท่าน นายนิ่ง-นางพั้ว วงศ์มาลัย จึงรับท่านไปอุปการะเป็นบุตรบุญธรรม[2]

เมื่ออายุได้ 8 ปี ท่านได้เข้าศึกษาที่โรงเรียนโนนศิลาราษฎร์ผดุง (ปัจจุบันคือโรงเรียนโนนศิลาสว่างวิทย์) จนจบชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 จึงมาช่วยมารดาบิดาทำเกษตรกรรมเป็นเวลา 3 ปี[3]

อุปสมบท

พ.ศ. 2509 ขณะอายุได้ 14 ปี ท่านได้บรรพชาเป็นสามเณร ที่วัดบ้านปอแดง อำเภอยางตลาด จังหวัดกาฬสินธุ์ โดยมีพระราชธรรมานุวัตร (อ่อน จกฺกธมฺโม) วัดประชานิยม ซึ่งเป็นเจ้าคณะจังหวัดกาฬสินธุ์ (ธรรมยุต) ในขณะนั้น เป็นพระอุปัชฌาย์ แล้วไปจำพรรษาอยู่กับพระครูวิจิตรบุญญาภรณ์ (บุญเคน จิตฺตปุญฺโญ) ซึ่งเป็นน้องชายของโยมแม่ศรีทา ที่วัดสำโรงยุทธาวาส จังหวัดอุดรธานี จนถึงปี พ.ศ. 2510 จึงย้ายไปศึกษาพระปริยัติธรรมและปฏิบัติธรรมที่วัดโพธิสมภรณ์ ในช่วงนี้ท่านได้อยู่อุปฐากพระเทพเมธาจารย์ (จันทร์ศรี จนฺททีโป) นานถึง 6 ปี[4]

ต่อมาท่านย้ายไปจำพรรษา ณ วัดปทุมวนาราม และได้อุปสมบทเป็นพระภิกษุในปี พ.ศ. 2516 โดยมีสมเด็จพระมหาวีรวงศ์ (วิน ธมฺมสาโร) เป็นพระอุปัชฌาย์ พระเทพมงคลปัญญาจารย์ (บุญมั่น มนฺตาสโย) เป็นพระกรรมวาจาจารย์ และพระญาณรักขิต (สายหยุด ปญฺญาสาโร) เป็นพระอนุสาวนาจารย์[5]