พิธีปล่อยเรือ (อังกฤษ: ceremonial ship launching) เป็นประเพณีที่เกี่ยวข้องกับการประกอบพิธีกรรมต่าง ๆ เพื่อส่งเรือลงสู่ผืนน้ำ โดยเชื่อว่าจะนำพาความโชคดีและความปลอดภัยมาสู่เรือและลูกเรือ การประกอบพิธีกรรมควบคู่ไปกับการปล่อยเรือลงน้ำเป็นประเพณีทางทะเลที่สืบทอดกันมาอย่างยาวนานหลายพันปีในหลายวัฒนธรรม พิธีกรรมเหล่านี้ถูกจัดขึ้นเพื่อเฉลิมฉลองและเป็นการประสาทพรอย่างเคร่งขรึม โดยมัก (แต่ไม่เสมอไป) เกี่ยวข้องกับการปล่อยเรือเป็นหลักการปล่อยเรือลงน้ำเป็นขั้นตอนที่สำคัญและท้าทายในกระบวนการสร้างเรือ โดยไม่เพียงเป็นแค่การย้ายเรือลงสู่ผืนน้ำเท่านั้น แต่ยังเป็นการทดสอบความแข็งแรงของโครงสร้างเรือในระดับที่ไม่เจอในระหว่างการใช้งานปกติ กระบวนการนี้ยังเกี่ยวข้องกับประเพณีมากมายที่มุ่งเน้นนำพาโชคลาภมาสู่เรือ เช่น พิธีตั้งชื่อเรือ (christening) โดยการทุบขวดแชมเปญเหนือหัวเรือขณะเรียกชื่อเรืออย่างเป็นทางการและปล่อยลงน้ำ