ชีวิตก่อนสมรส ของ พูนศุข_พนมยงค์

ท่านผู้หญิงพูนศุข พนมยงค์ เกิดเมื่อวันที่ 2 มกราคม พ.ศ. 2455 ตรงกับรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ในจวนเจ้าเมือง จังหวัดสมุทรปราการ เป็นธิดาคนที่ 5 ของ มหาอำมาตย์ตรี พระยาชัยวิชิตวิศิษฎ์ธรรมธาดา (ขำ ณ ป้อมเพชร) อธิบดีกรมราชทัณฑ์คนแรกของประเทศ[1] กับคุณหญิงเพ็ง ชัยวิชิตวิศิษฎ์ธรรมธาดา (สกุลเดิม: สุวรรณศร) ได้รับพระราชทานนาม "พูนศุข" จากสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง

ท่านผู้หญิงพูนศุข พนมยงค์ มีศักดิ์เป็น "หลานตา" ของมหาอำมาตย์นายก เจ้าพระยายมราช (ปั้น สุขุม) นับเนื่องด้วยมารดาของท่าน คือ คุณหญิงชัยวิชิตวิศิษฎ์ธรรมธาดา (เพ็ง สุวรรณศร) เป็นบุตรีของหลวงแก้วสัสดี (ดี สุวรรณศร) กับนางนิล สุวรรณศร (สกุลเดิม: สุขุม) ซึ่งเป็นพี่สาวของเจ้าพระยายมราช อีกด้านหนึ่ง ท่านผู้หญิงพูนศุขก็มีศักดิ์เป็น "หลานป้า" ของท่านผู้หญิงตลับ สุขุม (พี่สาวของพระยาชัยวิชิตวิศิษฎ์ธรรมธาดา) ผู้เป็นภริยาของเจ้าพระยายมราช ชีวิตในวัยเด็กของท่านผู้หญิงพูนศุขจึงมีความสนิทสนมและคุ้นเคยกับญาติทาง "บ้านศาลาแดง" เป็นอย่างดี

ท่านมีพี่น้องร่วมบิดามารดา (รวมตัวท่านด้วย) จำนวน 12 คน ดังนี้

  • นางอดิศักดิ์อภิรัตน์ (พิศ บุนนาค) สมรสกับ พันตำรวจเอก พระอดิศักดิ์อภิรัตน์ (เต็ม สุริยวงศ์ บุนนาค บุตรเจ้าพระยาสุรวงศ์วัฒนศักดิ์)
  • หลวงวิชิตอัคนีนิภา (ขาว ณ ป้อมเพชร์)
  • นายเข็ม ณ ป้อมเพชร์
  • นางศรีราชบุรุษ (สารี ปุณศรี) สมรสกับ หลวงศรีราชบุรุษ (แปลง ปุณศรี)
  • ท่านผู้หญิงพูนศุข พนมยงค์ สมรสกับ ศาสตราจารย์ ดร.ปรีดี พนมยงค์ นายกรัฐมนตรีคนที่ 7 ของประเทศไทย
  • นางอัมพา สุวรรณศร (เป็นยายของ ผศ.ดร.พิมพ์เพ็ญ เวชชาชีวะ ภริยานายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ นายกรัฐมนตรีคนที่ 27 ของประเทศไทย) สมรสกับ ศาสตราจารย์ประมูล สุวรรณศร
  • นางเพียงแข สุนทร-วิจารณ์ สมรสกับ ศาสตราจารย์เย็น สุนทร-วิจารณ์
  • นางสาวนวลจันทร์ ณ ป้อมเพชร์
  • เด็กหญิงเภา ณ ป้อมเพชร์
  • นางอุษา สุนทรวิภาต
  • นายอานนท์ ณ ป้อมเพชร์
  • นายชาญชัย ณ ป้อมเพชร์

เมื่อท่านผู้หญิงพูนศุขอายุได้ 4 ปี บิดาของท่านได้ย้ายเข้ากรุงเทพฯ เพื่อมาดำรงตำแหน่งอธิบดีกรมราชทัณฑ์คนแรกของประเทศ มีบ้านพักอยู่ติดแม่น้ำเจ้าพระยาที่คลองสาน ต่อมาได้ย้ายมาอยู่ที่ "บ้านป้อมเพชร์" ถนนสีลม พออายุย่างเข้า 6 ปี ก็ได้เข้าศึกษาที่โรงเรียนเซนต์โยเซฟคอนแวนต์ จนจบชั้นมัยม 7 มีเพื่อนร่วมรุ่นอาทิ คุณหญิงแร่ม พรหมโมบล คุณหญิงละไม หงส์ยนต์ คุณเจริญ ชูพันธุ์ ม.ล. ต่อ กฤดากร