ภาพยนตร์เกินวิสัย (
อังกฤษ: cult film) เป็นภาพยนตร์ที่มีผู้ดูอยู่ในกลุ่มผู้ชื่นชอบกลุ่มเล็ก ๆ ส่วนมากหนังจะไม่เป็นที่รู้จักในวงกว้าง อย่างไรก็ตาม ยังมีหนังที่โด่งดังจนติดระดับกระแสนิยมได้ เช่น Easy Rider (1969),
2001: A Space Odyssey (1968),
A Clockwork Orange (1971), The Rocky Horror Picture Show (1975),
Taxi Driver (1976), The Warriors (1979), Blade Runner (1982), Blue Velvet (1986),
Pulp Fiction (1994)
[1]คำจำกัดความของภาพยนตร์เกินวิสัยนั้นค่อนข้างกว้าง คือ สามารถเป็นหนังประเภทไหนก็ได้ ดีหรือเลวก็ได้ สัญชาติใดก็ได้ หรือทุนต่ำทุนสูงก็ได้ เพียงแต่มีผู้ที่ชื่นชอบคลั่งไคล้อยู่ แต่โดยมากภาพยนตร์ประเภทนี้จะมีภาพในลักษณะสยองขวัญ ทุนต่ำ และคุณภาพโดยรวมต้องจัดอยู่ในขั้นเลว มีหลายเรื่องมีองค์ประกอบดิบเถื่อนและความรุนแรง ทำให้มักจะกีดกันผู้ดู
ผู้หญิงออก ตัวละครในภาพยนตร์เกินวิสัย
ภาพยนตร์สยองขวัญอิตาลีหลายเรื่อง ตอบสนองความปรารถนาทางเพศของผู้ชาย ส่วนภาพยนตร์เกินวิสัยของฝ่ายหญิงจะมีตัวละครชายที่มักไม่มีอยู่จริงในโลก
[2]ภาพยนตร์เกินวิสัยมักมีลักษณะบางอย่างซึ่งแปลกประหลาด หลุดโลก การเล่าเรื่องหรือเทคนิคภาพยนตร์ มีลักษณะไม่ธรรมดาที่คนส่วนใหญ่คุ้นเคย เช่น อาจจะมีตัวละครที่หวือหวาโฉ่งฉ่างอย่างกับ
การ์ตูน เนื้อเรื่องที่ไม่สนใจความจริง บ่อยครั้งจะได้รับสร้างเสียงวิพากษ์วิจารณ์จนกลายเป็นประเด็นถกเถียง
[3]สำหรับ
หนังไทย หนังเรื่องที่พอจะจัดให้อยู่ในประเภทภาพยนตร์เกินวิสัยได้ ได้แก่
กิ้งก่ากายสิทธิ์ (1985),
บ้านผีปอบ (1989-2011) และ
ดึกดำดึ๋ย (2003)