ไวยากรณ์ ของ ภาษาขมุ

เป็นภาษาที่มีแนวโน้มเป็นภาษาที่มีพยางค์เดียวมากขึ้นเช่นเดียวกับภาษาเวียดนาม คำกริยาไม่ผันตามกาล โดยทั่วไปไม่มการเปลี่ยนรูปคำเพื่อแสดงเพศหรือพหูพจน์ ยกเว้นคำสรรพนาม มีการลงอุปสรรค(หน้าคำ) และอาคม(กลางคำ) บ้างแต่จัดเป็นระบบไม่ได้ชัดเจนนัก การเรียงประโยคเป็นแบบ ประธาน-กริยา-กรรม

คำสรรพนามแทนบุคคลมีรูปเป็นเอกพจน์ ทวิพจน์ และพหูพจน์ดังนี้

คำสรรพนามเอกพจน์ทวิพจน์พหูพจน์
บุรุษที่ 1โอะอะอิ
บุรุษที่ 2 ชายแยะซว้าปอ
บุรุษที่ 2 หญิงปาซว้าปอ
บุรุษที่ 3 ชายเกอซน้านอ
บุรุษที่ 3 หญิงนาซน้านอ

คำสรรพนามที่ใช้เชื่อมประโยค ซึ่งตรงกับคำว่า อันที่ คนที่ ตัวที่ ในภาษาไทย ภาษาขมุจะใช้ว่ากัมหรือนัม มีการใช้คำสันธานน้อย โดยมากใช้ประโยคเรียงต่อกับเฉยๆ คำบุพบทมีไม่กี่คำ ที่ใช้มากคือ ตา หมายถึง ด้าน ที่ จาก ข้างใน และคำว่า ลอง ที่หมายถึง แถว บริเวณ