ระบบเสียง ของ ภาษาลาว

พยัญชนะ

พยัญชนะต้น

พยัญชนะต้นภาษาลาวสำเนียงเวียงจันทร์มี 21 เสียงดังนี้

	ริมฝีปากทั้งสอง	ปุ่มเหงือก	เพดานแข็ง	เพดานอ่อน	เส้นเสียง
เสียงนาสิก	[m] ມ,ໝ	[n] ນ,ໜ	[ɲ] ຍ,ຫຍ	[ŋ] ງ,ຫງ
เสียงกัก	ก้อง	[b] ບ	[d] ດ
ไม่ก้อง ไม่มีลม	[p] ປ	[t] ຕ		[k] ກ	[ʔ] ອ*
ไม่ก้อง พ่นลม	[pʰ] ຜ,ພ	[tʰ] ຖ,ທ		[kʰ] ຂ,ຄ
เสียงระเบิด			[tɕ] ຈ
เสียงแทรก	[f] ຝ,ຟ	[s] ສ,ຊ			[h] ຫ,ຮ
เสียงเปิด		[ɹ] ຣ,ຫຼ	[j] ຢ	[w] ວ
เสียงเปิดข้างลิ้น		[l] ລ

* ອ /ʔ/ ที่เป็นพยัญชนะต้นหมายถึงเสียงเงียบ และดังนั้นมันจึงถูกพิจารณาว่าเป็นเสียงกัก เส้นเสียง

พยัญชนะต้นภาษาลาวสำเนียงขอนแก่นมี 20 เสียงดังนี้

	ริมฝีปากทั้งสอง	ปุ่มเหงือก	เพดานแข็ง	เพดานอ่อน	เส้นเสียง
เสียงนาสิก	[m] ม	[n] น	[ɲ] ญ	[ŋ] ง
เสียงกัก	ก้อง	[b] บ	[d] ด
ไม่ก้อง ไม่มีลม	[p] ป	[t] ต		[k] ก	[ʔ] อ*
ไม่ก้อง พ่นลม	[pʰ] ผ,พ	[tʰ] ถ,ท		[kʰ] ข,ค
เสียงระเบิด			[tɕ] จ
เสียงแทรก	[f] ฝ,ฟ	[s] ส,ช,ซ			[h] ห,ฮ
เสียงเปิด	[ʋ] ว		[j] ย
เสียงเปิดข้างลิ้น		[l] ร,ล

พยัญชนะสะกด

	ริมฝีปาก ทั้งสอง	ริมฝีปากล่าง -ฟันบน	หลังปุ่มเหงือก	เพดานแข็ง	เพดานอ่อน
เสียงนาสิก		[m] ມ		[n] ນ			[ŋ] ງ
เสียงกัก	[p̚] ບ		[t̚] ດ			[k̚] ກ		[ʔ] *
เสียงเปิด		[w] ວ			[j] ຍ

* เสียงกัก เส้นเสียง จะปรากฏเฉพาะหลังสระเสียงสั้นเมื่อไม่มีพยัญชนะสะกด

สระ

เสียงสระในภาษาลาวซึ่งคล้ายคลึงกับเสียงสระภาษาไทยแบ่งออกเป็น 3 ชนิดคือ สระเดี่ยว สระประสม และสระเกิน สะกดด้วยรูปสระพื้นฐานหนึ่งตัวหรือหลายตัวร่วมกัน

สระเดี่ยว หรือ สระแท้ คือสระที่เกิดจากฐานเพียงฐานเดียว มีทั้งสิ้น 18 เสียง

	ลิ้นส่วนหน้า	ลิ้นส่วนหลัง
ปากเหยียด	ปากเหยียด	ปากห่อ
สั้น	ยาว	สั้น	ยาว	สั้น	ยาว
ลิ้นยกสูง	/i/ xິ	/iː/ xີ	/ɯ/ xຶ	/ɯː/ xື	/u/ xຸ	/uː/ xູ
ลิ้นกึ่งสูง	/e/ ເxະ	/eː/ ເx	/ɤ/ ເxິ	/ɤː/ ເxີ	/o/ ໂxະ, xົ	/oː/ ໂx
ลิ้นกึ่งต่ำ	/ɛ/ ແxະ	/ɛː/ ແx			/ɔ/ ເxາະ	/ɔː/ xໍ, xອ
ลิ้นลดต่ำ			/a/ xະ	/aː/ xາ

สระประสม คือสระที่เกิดจากสระเดี่ยวสองเสียงมาประสมกัน เกิดการเลื่อนของลิ้นในระดับสูงลดลงสู่ระดับต่ำ ดังนั้นจึงสามารถเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า "สระเลื่อน" มี 3 เสียงดังนี้

ເxຍ /iːa/ ประสมจากสระ อี และ อา
ເxືອ /ɯːa/ ประสมจากสระ อือ และ อา
xົວ /uːa/ ประสมจากสระ อู และ อา

เสียงวรรณยุกต์

ภาษาลาวเวียงจันทน์มีระดับเสียงวรรณยุกต์ 6 ระดับ: Low (เอก) Mid (สามัญ) High (ตรี) Rising (จัตวา) High Falling (ใกล้เคียงกับโท) และ Low Falling (โท) ระดับเสียงจะแตกต่างกัน ไปตามชนพื้นเมืองของผู้พูดและที่ตั้งทางภูมิศาสตร์ เช่น ชาวหลวงพระบางจะใช้ ระดับเสียงวรรณยุกต์ 5 ระดับ คือ

กลางต่ำลงขึ้น
ต่ำขึ้น
กลางระดับ
สูงขึ้น
กลางขึ้น

วรรณยุกต์	สัทอักษรสากล	ตัวอย่าง
ไทย	อังกฤษ	อักษรลาว	รูปปริวรรต	สัทอักษรสากล	เทียบเสียงไทย (โดยประมาณเท่านั้น)	ความหมาย
เอก	low	/◌̀/ [˨˩]	ກາ	กา	/kàː/	ก่า	กา,นกกา
จัตวา	rising	/◌̌/ [˨˦]	ຂາ	ขา	/kʰǎː/	ขา	ขา, อวัยวะใช้เดิน
สามัญ	mid	/◌̄/ [˧]	ຂ່າ,ຄ່າ	ข่า,ค่า	/kʰāː/	คา	ข่า (หัวข่า), ค่า (คุณค่า)
โทต่ำ	low-falling	/◌᷆/ [˧˩]	ຂ້າ	ข้า	/kʰa᷆ː/	ข่า,ข้า	ข้า (สรรพนาม), ฆ่า, ข้าทาส
ตรี	high	/◌́/ [˦˥]	ຄາ	คา	/kʰáː/	ค้า	คา (คาที่), หญ้าคา
โทสูง	falling	/◌̂/ [˥˩]	ຄ້າ	ค้า	/kʰâː/	ค่า	ค้า, ค้าขาย