หมวดหมู่ "มนุษย์โบราณ" ไม่มีนิยามเดียวที่นักวิชาการมีมติร่วมกัน[3]ตามนิยามหนึ่ง Homo sapiens เป็นสปีชีส์เดียวอันประกอบด้วยสปีชีส์ย่อยต่าง ๆ รวมทั้งมนุษย์โบราณและมนุษย์ปัจจุบันตามนิยามนี้ มนุษย์ปัจจุบันก็จะเรียกว่า Homo sapiens sapiens และมนุษย์โบราณก็จะมีทวินามขึ้นหน้าว่า "Homo sapiens" ด้วยยกตัวอย่างเช่น นีแอนเดอร์ทาลก็จะเรียกว่า Homo sapiens neanderthalensis และ Homo heidelbergensis ก็จะเรียกว่า Homo sapiens heidelbergensis

ส่วนนักอนุกรมวิธานอื่น ๆ ชอบใจไม่รวมมนุษย์โบราณและมนุษย์ปัจจุบันเข้าในสปีชีส์เดียว แต่แบ่งออกเป็นหลายสปีชีส์ในกรณีนี้ ก็จะใช้ชื่อทวินามตามแบบอนุกรมวิธาน เช่น Homo rhodesiensis หรือ Homo neanderthalensis[3]เหตุผลทางวิวัฒนาการเพื่อแบ่งมนุษย์ปัจจุบันจากมนุษย์โบราณ และแบ่งมนุษย์โบราณจาก Homo erectus เป็นเรื่องยังไม่ชัดเจน

ซากดึกดำบรรพ์เก่าแก่ที่สุดที่จัดเข้าสกุล Homo sapiens โดยเรียกว่าเป็น "H. sapiens ต้น ๆ"[13]หรือ "H. sapiens ที่กำลังดำเนินไปสู่การมีกายวิภาคปัจจุบัน"[14]มาจากโบราณสถาน Jebel Irhoud ประเทศโมร็อกโก โดยมีอายุประมาณ 315,000 ปีก่อน[5]

ส่วนซากดึกดำบรรพ์ที่เรียกว่าเป็น "มนุษย์ที่มีกายวิภาคปัจจุบันต้น ๆ"[15]ก็คือซาก Omo remains จากโบราณสถาน Omo มีอายุ 195,000 ปีก่อน โดยจัดเข้ากับ H. sapiens และซากจากโบราณสถาน Herto Formation ที่มีอายุ 160,000 ปี โดยจัดเป็น Homo sapiens idaltu

ซากสองอย่างหลังนี้ ชัดเจนว่ามีกายวิภาคปัจจุบัน แต่ซากแรกจาก Jebel Irhoud ยังไม่ชัดเจน เช่นมีนักวิชาการที่คัดค้านว่า กะโหลกศีรษะโดยเฉพาะคือหน้าผาก ไม่เหมือนของมนุษย์ปัจจุบันพอ[16]