อนุมานสูตร ธรรมที่ทำให้เป็นผู้ว่ายาก 16 ประการ

1. เป็นผู้มีความปรารถนาลามก
2. เป็นผู้ยกตนข่มผู้อื่น
3. เป็นผู้มักโกรธ มีความโกรธครอบงำแล้ว
4. เป็นผู้มักโกรธ ผูกโกรธ
5. เป็นผู้มักโกรธ มักระแวง
6. เป็นผู้มักโกรธ เปล่งวาจาใกล้ต่อความโกรธ
7. เมื่อภิกษุผู้เป็นโจทก์ฟ้อง กลับโต้เถียงโจทก์
8. เมื่อภิกษุผู้เป็นโจทก์ฟ้อง กลับรุกรานโจทก์
9. เมื่อภิกษุผู้เป็นโจทก์ฟ้อง กลับเอาเรื่องอื่นมากลบเกลื่อนพูดนอกเรื่อง แสดงความโกรธ ความมุ่งร้าย ความไม่เชื่อฟังปรากฏ
10. เมื่อภิกษุผู้เป็นโจทก์ฟ้อง ไม่พอใจตอบในความประพฤติ
11. เมื่อภิกษุผู้เป็นโจทก์ฟ้อง กลับปรักปรำโจทก์
12. ภิกษุเป็นผู้ลบหลู่ ตีเสมอ
13. ภิกษุเป็นผู้ริษยา ตระหนี่
14. ภิกษุเป็นผู้โอ้อวด เจ้ามายา
15. ภิกษุเป็นผู้กระด้าง ดูหมิ่นผู้อื่น
16. ภิกษุเป็นผู้ถือแต่ความเห็นของตน ถือรั้นถอนได้ยาก