มหาวิทยาลัยนอร์ทัมเบรีย ก่อตั้งเมื่อ พ.ศ. 2512 ในฐานะวิทยาลัยเทคนิคนิวคาสเซิล[3] การก่อตั้งวิทยาลัยเทคนิคใช้การรวมวิทยาลัยเทคโนโลยีรัทเทอร์ฟอร์ด ซึ่งก่อตั้งในปี พ.ศ. 2423 กับวิทยาลัยการออกแบบ และวิทยาลัยการพาณิชย์เข้าด้วยกัน ต่อมาในปี พ.ศ. 2535 ได้มีพระราชบัญญัติการอุดมศึกษาและการศึกษาชั้นสูง (Higher and Further Education Act 1992)[4] มาตรา 63 ทำใหวิทยาลัยเทคนิคและวิทยาลัยเทคโนโลยีชั้นสูงหลายแห่งต้องแปรสภาพเป็นมหาวิทยาลัย โดยวิทยาลัยเทคนิคนิวคาสเซิลแปรสภาพเป็นมหาวิทยาลัยนอร์ทัมเบรีย ณ นิวคาสเซิล[5] อนึ่งชือนอร์ทัมเบรียมาจากชื่อของภูมิภาคที่ตั้ง (ราชอาณาจักรนอร์ทัมเบรีย) แทนที่จะใช้ชื่อมหาวิทยาลัยนิวคาสเซิลซึ่งเป็นสถาบันอุดมศึกษาที่มีมาก่อนหน้า