วิทยาเขตปัตตานี เป็นวิทยาเขตแห่งแรกของมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ นับตั้งแต่มหาวิทยาลัยยังใช่ใช้คำว่าวิทยาเขต ณ ที่แห่งนี้เป็นจุดเริ่มต้น ของสงขลานครินทร์เปิดสอนด้านวิทยาเขตปัตตานี เป็นวิทยาเขตด้านศิลปศาสตร์ (มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์)และจัดการวิจัย บริการวิชาการ ทำนุบำรุงและพัฒนาด้านภาษา วัฒนธรรมและ สังคมวิทยาและมานุษยวิทยา ศิลปกรรมศาสตร์ ซึ่งมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์เป็นมหาวิทยาลัยแห่งแรกในภาคใต้เริ่มก่อตั้งที่ตำบล รูสมิแล อำเภอเมือง จังหวัดปัตตานี เมื่อปีพ.ศ. 2509 ในระยะแรกใช้ชื่อว่า "มหาวิทยาลัยภาคใต้" (UNIVERSITY OF SOUTHERN THAILAND) ต่อมาในเดือนกันยายน พ.ศ. 2510 มหาวิทยาลัยฯได้รับพระราชทานชื่อว่า มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ (PRINCE OF SONGKLA UNIVERSITY) ตามพระนาม ฐานันดรศักดิ์สมเด็จพระบรมราชชนกเจ้าฟ้ามหิดลอดุลยเดชกรมหลวง สงขลานครินทร์ ในวันที่12 มีนาคม พ.ศ. 2511 ได้มีพระบรมราชโองการประกาศใช้ พระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ มหาวิทยาลัย จึงกำหนดให้วันที่ 13 มีนาคม ซึ่งเป็นวันที่พระราชบัญญัตินี้มีผลบังคับใช้ เป็นวันสถาปนามหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัสงขลานครินทร์ได้กำหนดเป้าหมาย เพื่อการพัฒนาภาคใต้ ตามแผน พัฒนาการศึกษา อันเป็นพื้นฐานในการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม เพื่อการอยู่ร่วมกัน อย่างสันติสุข และเสมอภาคของประชาชนและเพื่อเป็นแหล่ง บริการ วิชาการชุมชน ทั้งในชนบท และในเมือง

ปัจจุบันมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตานี จัดการศึกษาครอบคลุมทางด้านสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี และวิทยาศาสตร์สุขภาพ ซึ่งวิทยาเขตปัตานีจัดการศึกษาในลักษณะบูรณาการบนพื้นฐานสังคมศาสตร์ มนุษยศาสตร์ และศึกษาศาสตร์ พัฒนาองค์ความรู้จากการวิจัยเพื่อการศึกษาและการ พัฒนาสังคมการประสานความร่วมมือการเรียนการสอนให้การบริการวิชาการแก่สังคม อนุรักษ์ศิลปะ วัฒนธรรม และสิ่งแวดล้อม