มาดามญู
มาดามญู

มาดามญู

เจิ่น เหละ ซวน (เวียดนาม: Trần Lệ Xuân; 22 สิงหาคม ค.ศ. 1924 – 24 เมษายน ค.ศ. 2011) เป็นที่รู้จักในนาม มาดามญู เป็นสุภาพสตรีหมายเลขหนึ่ง "อย่างไม่เป็นทางการ" ของเวียดนามใต้ช่วง ค.ศ. 1955–1963 เป็นภรรยาของโง ดิ่ญ ญู น้องชายและหัวหน้าที่ปรึกษาของโง ดิ่ญ เสี่ยม ประธานาธิบดีประเทศเวียดนามใต้เจิ่น เหละ ซวน เกิดในครอบครัวชนชั้นสูงในฮานอย ในช่วงที่ตกเป็นอาณานิคมของฝรั่งเศส ปู่ของเธอทำงานใกล้ชิดกับผู้ปกครองอาณานิคม ส่วนบิดาชื่อเจิ่น วัน เจือง สำเร็จการศึกษาด้านกฎหมายจากฝรั่งเศส[1] และดำรงตำแหน่งเลขานุการต่างประเทศคนแรกของดินแดนอินโดจีนในอาณัติของญี่ปุ่น[2] ส่วนมารดาชื่อเทิน ถิ นาม เจิน เป็นเชื้อพระวงศ์[3] เธอเข้าเรียนที่วิทยาลัยอาลแบร์ ซาร์โร ซึ่งเป็นโรงเรียนภาษาฝรั่งเศสในฮานอย เธอสนใจในประวัติศาสตร์ฝรั่งเศส ชอบการขับร้องเพลงบรรยายธรรมชาติป่าเขาของฝรั่งเศส ต่อมาเธอตั้งเป้าประสงค์ในการเรียนนี้เพื่อขจัดความเป็นเวียดนามและทำให้ตนเป็นหญิงสาวชาวฝรั่งเศสที่เพรียบพร้อม[4] ซึ่งนโยบายของโรงเรียนฝรั่งเศสในเวียดนามคือการอ้างตัวเป็นผู้เจริญแล้ว (คือเป็นอารยะ) มาพัฒนาคนเวียดนามให้เป็น "คนฝรั่งเศสผิวเหลือง" เพราะการเป็นคนเวียดนามนั้นเป็น "อนารยชน" หลังเธอหยุดเรียนและออกจากโรงเรียน เหละ ซวนพูดภาษาฝรั่งเศสในบ้านและเขียนภาษาเวียดนามไม่ได้เลย จนเธอโตขึ้นจึงเริ่มร่างสุนทรพจน์ฝรั่งเศสและแปลออกเป็นภาษาเวียดนาม[1]ครั้นจำเริญวัยขึ้น มารดาก็แนะนำชายหนุ่มที่มีคุณสมบัติดีหลายคนแก่เธอ แต่เหละ ซวนชอบโง ดิ่ญ ญู ชายผู้มีอายุมากกว่าเธอ 14 ปี และเรียกเธอว่า "หลานสาว" ตามธรรมเนียมเวียดนาม[5] ทั้งสองหมั้นหมายกันใน ค.ศ. 1940[6] และสมรสกันใน ค.ศ. 1943 เมื่ออายุได้ 18 ปี[7] เดิมเคยนับถือศาสนาพุทธนิกายมหายาน ก่อนเปลี่ยนไปนับถือศาสนาคริสต์นิกายโรมันคาทอลิกหลังการสมรสกับสามี[6] เธอมีบทบาททางการเมืองอยู่เนือง ๆ หลังโง ดิ่ญ เสี่ยม ขึ้นเป็นประธานาธิบดีซึ่งครองโสด และรายล้อมไปด้วยองครักษ์ "มีแต่คนหล่อ ๆ รอบตัวเขา"[8] เหละ ซวน หรือมาดามญูในฐานะน้องสะใภ้ผู้มีทักษะทางสังคมต่ำ จึงดำรงตำแหน่งเป็นสุภาพสตรีหมายเลขหนึ่งของประเทศอย่างไม่เป็นทางการ[1][8] เธอมักผสานความเชื่อคาทอลิกที่เธอนับถือกับลัทธิพื้นบ้านเพื่อสร้างเรื่องราวแก่ตนเอง เช่น เธออ้างตัวว่าเป็นพี่น้องตระกูลจึง ซึ่งเป็นวีรสตรีเวียดนามผู้ต่อต้านการรุกรานของจีน กลับชาติมาเกิด[1] และโดยเฉพาะในช่วงวิกฤตศาสนาพุทธ มาดามญูเป็นที่รู้จักจากการแสดงความคิดเห็นที่รุนแรงและไม่เหมาะสมกับผู้ประท้วงต่อต้านรัฐบาลโดยกลุ่มชาวพุทธหลายครั้ง เช่น "หากพระรูปไหนทำบาร์บีคิวให้เห็นอีก ฉันจะปรบมือให้ พร้อมถวายไฟแช็กและน้ำมันให้" ที่กล่าวถึงกรณีพระทิก กว๋าง ดึ๊ก[9] และ "ช่างน่าอายเสียเหลือเกินที่เห็นคน [ผู้นำชาวพุทธ] ไร้มารยาท อ้างตัวว่าจะเป็นผู้นำ"[10] แต่หลังโง ดิ่ญ ญู สามี และโง ดิ่ญ เสี่ยม พี่เขย ถูกลอบสังหารใน ค.ศ. 1963 เธอจึงลี้ภัยไปประเทศฝรั่งเศส และเสียชีวิตที่ประเทศอิตาลี[11]

มาดามญู

ศิษย์เก่า วิทยาลัยอาลแบร์ ซาร์โร
คู่สมรส โง ดิ่ญ ญู (สมรสปี 1943–1963)
บุตร
พรรคการเมือง เกิ่นลาว
เกิด 22 สิงหาคม ค.ศ. 1924(1924-08-22)
ฮานอย อินโดจีนของฝรั่งเศส
ถัดไป มาดามเหงียน กาว กี่
ประธานาธิบดี โง ดิ่ญ เสี่ยม
เสียชีวิต 24 เมษายน ค.ศ. 2011 (86 ปี)
โรม ประเทศอิตาลี
ศาสนา โรมันคาทอลิก (เดิม ศาสนาพุทธ)
ญาติ