มิราจ (อังกฤษ: mirage) เป็นปรากฏการณ์แสงที่เกิดตามธรรมชาติซึ่งรังสีแสงถูกเบนให้ผลิตภาพผิดตำแหน่งของวัตถุที่อยู่ไกลหรือท้องฟ้า มิราจสามารถจำแนกได้เป็น "แบบต่ำ" (inferior) "แบบเหนือขึ้นไป" (superior) และ "ฟากามอร์กานา" (Fata Morgana) ซึ่งเป็นมิราจบนชนิดหนึ่งซึ่งประกอบด้วยภาพชุดภาพซ้อนแนวตั้งที่ละเอียดผิดปกติ ซึ่งเกิดเป็นมิราจที่เปลี่ยนอย่างรวดเร็ว สำหรับนักเดินทางที่เหนื่อยล้า ภาพมิราจอาจปรากฏขึ้นให้แลดูเหมือนสระน้ำ หรือทะเลสาบที่อยู่ไกลออกไป ซึ่งเป็นปรากฏการณ์ของมิราจแบบต่ำ (inferior) เนื่องจากภาพลวงที่เกิดขึ้นเป็นภาพสะท้อนของวัตถุจริงที่อยู่เหนือขึ้นไป ได้แก่ ท้องฟ้า มิราจต่างจากประสาทหลอน โดยเป็นปรากฏการณ์แสงจริงซึ่งสามารถจับบนกล้องถ่ายรูปได้ เนื่องจากรังสีแสงหักเหจริงเพื่อสร้างภาพหลอกที่ตำแหน่งของผู้สังเกต ทว่า สิ่งที่ภาพดูเป็นตัวแทนนั้นถูกตัดสินโดยสมรรถพลตีความของจิตมนุษย์ ตัวอย่างเช่น ภาพล่างบนดินถูกเข้าใจผิดได้ง่ายว่าเป็นการสะท้อนจากแหล่งน้ำเล็ก ๆมิราจอาจเกิดในท้องทะเลได้เช่นกัน โดยมักจะปรากฏแก่ผู้เดินเรือเป็นดวงไฟ เรียกว่า "ไฟของนักบุญเอลโม"