ตัวละครหลัก คือ ฟลอเรนติโน อารีซา (Florentino Ariza) กับเฟอร์มีนา ดาซา (Fermina Daza) เฟอร์มีนาหลงรักฟลอเรนติโนมาแต่เด็ก แต่ถูกบิดาสั่งห้ามพบกันอีก พออายุได้ยี่สิบเอ็ดปี เฟอร์มีนาจึงสมรสกับคูเบนัล อูร์บีโน (Juvenal Urbino) เพราะเธอเห็นว่า คูเบนัลสามารถให้ความรักและความมั่นคงแก่เธอได้ คูเบนัลนั้นเป็นนายแพทย์ผู้อุทิศตนให้แก่การศึกษาค้นคว้า ความทันสมัย ตลอดจน "ความสงบเรียบร้อยและความเจริญวัฒนา" เขายึดถือเหตุผล และดำเนินชีวิตอย่างเป็นระบบระเบียบเที่ยงตรง กับทั้งยังให้ความสำคัญแก่เกียรติยศหน้าตาในวงสังคม นอกจากนี้ รัฐบาลได้มอบหมายให้คูเบนัลกำจัดอหิวาตกโรค[2]

หน้าที่และอุดมการณ์ของคูเบนัลช่างตรงข้ามกับฟลอเรนติโน และความรักที่ฟลอเรนติโนดำเนินไปอย่างหัวโบราณแต่ก็หาญกล้านัก ทั้งยังปรากฏว่า คูเบนัลเป็นสามีใจคด และสารภาพแก่เฟอร์มีนาว่า มีชู้มายาวนานหลายปีแล้ว แม้นวนิยายไม่ได้บ่งบอกว่า ความรักที่คูเบนัลมีต่อเฟอร์มีนานั้นบริสุทธิ์ประดุจความรักที่ฟลอเรนติโนมีให้ แต่ก็พรรณนาว่า คูเบนัลอุตส่าห์บากบั่นเอาชนะใจเฟอร์มีนาได้อย่างไร เมื่อจบเรื่อง เฟอร์มีนายอมรับในสติปัญญาและวุฒิภาวะของฟลอเรนติโน และสามารถครองรักกับเขาได้เมื่อทั้งคู่ถึงแก่ชราภาพมากแล้ว กระนั้น ความชรานี้เองเป็นเหตุให้คนทั้งสองต้องพบอุปสรรคให้การสื่อสารกัน