สืบเนื่องจาก พระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2545 ทำให้มีการจัดตั้ง กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ในปี พ.ศ. 2545 โดยมีหน้าที่หลักในการสงวน อนุรักษ์ และฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม รวมไปถึงการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติอย่างยั่งยืนจึงได้มีการปรับโครงสร้างของส่วนราชการตามไปด้วย จึงต้องมีการแต่งตั้งรัฐมนตรีว่าการขึ้น เพื่อบริหารและสั่งการกระทรวง ให้การดำเนินงานของกระทรวง เป็นไปอย่างมีเสถียรภาพ โดยได้มีพระบรมราชโองการแต่งตั้ง ประพัฒน์ ปัญญาชาติรักษ์ ดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการเป็นคนแรกของกระทรวง เมื่อวันที่ 3 ตุลาคม พ.ศ. 2545[1]