รัฐมหาราชา (Princely state) หรือที่ชาวอังกฤษเรียกว่า รัฐพื้นเมือง (Native state) เป็นรัฐที่ปกครองโดยเจ้าพื้นเมืองอินเดียในสมัยบริติชราช[1] โดยรัฐเหล่านี้ไม่ได้ถูกปกครองโดยตรงจากอังกฤษ [2] แต่เป็นพันธมิตรรายย่อยที่ยอมรับอำนาจที่เหนือกว่าของพระมหากษัตริย์อังกฤษรัฐมหาราชามีทั้งสิ้น 565 รัฐในช่วงที่อินเดียและปากีสถานได้รับเอกราชในปี ค.ศ. 1947[3] แต่รัฐเหล่านั้นส่วนใหญ่มักมีสัญญาให้อุปราชแห่งอินเดียเป็นผู้ให้บริการสาธารณะและการจัดเก็บภาษี โดยมีรัฐมหาราชาเพียง 21 รัฐเท่านั้นที่มีรัฐบาลประจำรัฐเป็นของตนเอง ในกลุ่มนี้มีรัฐมหาราชาขนาดใหญ่อยู่ 4 รัฐคือ ไฮเดอร์ราบัด ไมซอร์ บาโรดา และ รัฐชัมมูและกัศมีร์ ในขณะที่มีรัฐมหาราชาประมาณ 200 กว่ารัฐที่มีพื้นที่น้อยกว่า 25 ตารางกิโลเมตร[4] ในช่วงที่อินเดียและปากีสถานได้รับเอกราช รัฐมหาราชาเหล่านี้จะรวมเข้าอยู่ใน 2 ชาติที่เกิดใหม่ในช่วงระหว่างปี ค.ศ. 1947 - 1949 โดยส่วนใหญ่แล้วการรวมเข้ากับชาติใหม่มักเป็นไปโดยสันติ มีเพียงบางรัฐเท่านั้นที่มีปัญหา เช่น ในกรณีของชัมมูและกัศมีร์ (ซึ่งมหาราชามีความประสงค์จะรวมเข้ากับอินเดีย แต่ปากีสถานได้เข้ามาอ้างสิทธิ์) [5] รวมไปถึงในกรณีของไฮเดอร์ราบัด บรรดามหาราชาในรัฐต่าง ๆ นั้นจะได้รับเงินบำเหน็จบำนาญ[6]รัฐมหาราชาที่ยินยอมเข้าร่วมกับปากีสถานในช่วงระหว่างปี ค.ศ. 1947 - 1958 มีสถานะเปลี่ยนเป็นรัฐมหาราชาของปากีสถาน ซึ่งรัฐเหล่านี้มีอำนาจปกครองตนเองจนกระทั่งในช่วงทศวรรษ 1970